محی الدین در آینه فصوص

مرتضی رضوی‏

جلد 1 -صفحه : 611/ 55
نمايش فراداده

اسماء الله

اسكلت و ستون فقرات تصوف محي‌الدين:‏

ستون فقرات و اسكلت تصوف محي‌الدين «اسماء الله» است او اندام‏هاي تصوف خود را به شبكه‏اي از اسامي خدا مي‏چيند اين ناب‏ترين اصل اساسي او است كه ابتكار اوست و هيچ كسي در آن سهم و اشتراك ندارد.

در مباني و مسائل ديگر نحله‏ها و فرقه‏ها و افراد ديگر نيز بحث كرده‏اند و نوآوري‏هاي محي‌الدين در اين مباني و مسائل ابتكار ناب نيست، و بيش‏تر ماهيت «موضع‏گيري» يا گزينش يك باور و رد باور ديگر است، و دست بالا اين كه يك اصطلاح يا يك موضوع شناخته شده و معروف را به گونه ابتكاري برگزيده است.

اما «موضوع» قرار دادن اسماء الله و چرخانيدن همه مباحث به محور «اسماء» از هر جهت خاص او و مال اوست، كسي در ميان مسلمانان تا آن روز بحثي را تحت عنوان «اسماء الله» مطرح نكرده بود او اين ابتكار را به شرح زير انجام داد:

1- براي اولين بار در ميان مسلمانان اسماء الله را «موضوع» قرار داد.

2- همه مباحث (خداشناسي، هستي‏شناسي، انسان‏شناسي، شناخت رابطه خدا با جهان و بالعكس، شناخت رابطه انسان با خدا و بالعكس، معيارهاي تفسير قرآن، معيارهاي برخورد با سنت و حديث، نحوه نگرش به رابطه طريقت و شريعت و...

) را به محور اين «موضوع» چرخانيد.

3- محي‌الدين اين «موضوع» را طوري بر همه علوم و معارف، شمول داد كه حتي يك مسئله كوچك نيز پيدا نمي‏شود كه از زير چتر اين موضوع خارج باشد به حدي كه بايد گفت: ديني كه او آورده نامش دين «اسماءالله» است.