امام صادق (عليه السلام) در اين باره مىفرمايند:
«البَرزخُ: الْقَبْرُ؛ وَ هُوَ الثَّوابُ وَالْعِقابُ بَيْنَ الدُّنيا و الآخِرةِ».(1)
برزخ، عالم قبر است كه عبارت از ثواب و عقاب بين دنيا و آخرت مىباشد.
حدود بيست آيه ديگر از آيات قرآن، بدون دربرداشتن لفظ برزخ، از نظر معنى، بر جهان برزخى دلالت دارد.
اينك، به سراغ تعدادى از اين آيات مىرويم:
«وَلا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فى سبيلِ اللّهِ اَمْواتٌ بَلْ اَحْياءٌ وَلكِنْ لاتَشْعُرُون»(2)
كسانى را كه در راه خدا كشته شدهاند، مرده مپنداريد؛ بلكه زندهاند و شما نمىدانيد.
«وَلا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوا فى سَبيلِ اللّهِ اَمْواتا بَلْ اَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِم يُرْزَقُونَ فَرِحيِنَ بِما اتيهُمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ يَسْتَبْشِرونَ بِالَّذين لَمْ يَلْحَقُوا بِهِم مِنْ خَلْفِهِم اَلاّ خَوْفٌ عَلَيْهم وَلاهُم يَحْزَنون»(3)
كشته شدگان راه خدا را گمان مبر كه مردهاند؛ بلكه زندهاند و نزد پروردگار خويش رزق و روزى داده مىشوند. آنان بدانچه كه خداوند از فضل و رحمت خويش نصيبشان كرده است، شادمانند.[ و به دوستان دنياشان كه رهرو آن راهند] و هنوز بديشان نپيوستهاند، مژده و بشارت دهند كه هيچ ترس و
(1). «مدرك پيشين»، ص218. (2). بقره (2) آيه 154. (3). آل عمران (3) آيه 169 ـ 170.