حیات پس از مرگ

ب ـ واژه «توفّى» گاهى به معناى «خواب» نيز در قرآن به كار رفته است:

«وَهُوَالَّذى يَتَوفّاكُم بِاللَّيلِ وَ يَعْلَمُ ماجَرَحْتُم بِالنَّهارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُم فيه لِيُقْضى اَجَلٌ مُسَمّى ثُمَّ اِلَيْه مَرْجِعُكُم ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِما كُنْتُم تَعْمَلُونَ»(1)

اوست خدايى كه چون شب هنگام به خواب مىرويد، شما را [موقت[ مىميراند و پس از آن شما را بيدار مىكند تا آنگاه مرگتان ـ كه نزد او معين است ـ فرا رسد، به سوى او باز مىگرديد تا شما را از نتيجه كردارتان آگاه نمايد.

«اللّه‏ُ يَتَوفَّى الانَفُسَ حينَ مَوْتِها وَالَّتى لَمْ تَمُتْ فى مَنامِها فَيُمْسِكُ الّتى قَضى عَلْيهَا الْمَوْتَ وَ يُرسِلُ الاُخْرى اِلى اَجَلٍ مُسَمَّى»(2)

خداوند، جانها را در هنگام مرگ و آنكه مرگش فرا نرسيده در هنگام خواب، دريافت مىكند؛ سپس كسى را كه حياتش در دنيا به سرآمده، در نزد خود نگه مىدارد و ديگرى را تا وقت معين [كه مرگش فرا رسد] به دنيا باز مىفرستد.

اين دو آيه، شباهت خواب با مرگ ـ و همچنين شباهت بيدارى دنيا و آخرت ـ را بيان مىكنند؛ همانگونه كه هنگام مرگ، روح انسان، عالم ماده را در مىنوردد و به عالمى ديگر سير مىكند، در

(1). انعام (6) آيه 60.

(2). زمر (39) آيه 42.