در اين ميان ، راه چاره اين است كه محوريت لذّتجويى از بين برود. انسان براى اين كه لذّت ببرد، بايد لذّتطلب نباشد! براى تعديل لذّتجويى ، راههايى وجود دارد : يكى «زهد و بىرغبتى» به دنياست و ديگرى «ياد مرگ» كه در ادامه به آن مىپردازيم:
پيش از اين گفتيم كه «ناپايدارى دنيا» 1 و «اجتنابناپذيرى سختىها» 2 از واقعيّتهاى دنيايى هستند كه ما در آن زندگى مىكنيم ؛ اما انسان ، دنيا را مكان لذّتطلبى و كامجويى مىخواهد و اينجاست كه بار ديگر ، ناهماهنگى ميان واقعيّت دنيا و خواسته انسان پديد مىآيد. آيا تاكنون به اين نكته فكر كردهايد كه اين ناهماهنگى چه تأثيرى بر زندگى ما خواهد داشت؟ لذّتخواهى از دنياى ناپايدار و سختىگريزى ، موجب اضطراب ، اندوه و حسرت مىگردد . اضطراب يعنى «نگرانى فردا» ، اندوه يعنى «غم امروز» و حسرت يعنى «افسوس ديروز» . اگر انسان ، لذّتطلب شود ، نسبت به آينده ، نگران است و نسبت به مصيبت وارد شده ، غمگين مىگردد و نسبت به ديروز خود در آه و افسوس خواهد شد . پيامبر خدا صلىاللهعليهوآلهمىفرمايد:
أنا زَعيمٌ بِثَلاثٍ لِمَن أكَبَّ عَلَى الدُّنيا ؛ فَقرٍ لا غَناءَ لَهُ ، وبِشُغُلٍ لا فَراغَ لَهُ ، وبِهَمٍّ وحُزنٍ لاَ انقِطاعَ لَهُ . 3 من سه چيز را براى كسى كه دلبسته دنياست تضمين مىكنم : فقرى كه بىنيازى ندارد ، و گرفتارىاى كه آسودگى ندارد و حزن و اندوهى كه پايان ندارد .
امام على عليهالسلام نيز درباره عواقب دنيادوستى مىفرمايد:
مَنِ استَشعَرَ الشَّغَفَ بِها مَلَأَت ضَميرَهُ أشجانا لَهُنَّ رَقصٌ عَلى سُوَيداءِ قَلبِهِ : هَمٌّ
1 - ر.ك: بخش اوّل ، فصل دوم : «دنيا ناپايدار است» (ص 43). 2 - ر .ك : بخش سوم ، فصل دوم : «سختىها اجتناب ناپذيرند» (ص243) . 3 - كنز الفوائد ، ج1 ، ص344 ؛ بحار الأنوار ، ج73 ، ص81 ، ح43 .