صفحه ى 61
3- يكى از عوامل گمراهى كفّار، جابه جايى ماههاى حرام است. «يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا»
4- يكى از عوامل انحراف مردم، تفسير و تحليل هاى غلط، براى دست بردن در احكام و قوانين الهى است. «يُحِلُّونَهُ عاماً...»
5- اعراب جاهلى با اينكه ماهها را جابجا مى كردند، ولى به مقدار زمان آن معتقد بودند. «لِيُواطِؤُا عِدَّةَ ما حَرَّمَ اللَّهُ»
6- آنكه كار خود را بد بداند، شايد هدايت شود، امّا آنكه زشت كارى هاى خود را زيبا مى بيند، قابل هدايت نيست. «زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمالِهِمْ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي...»
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ما لَكُمْ إِذا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَ رَضِيتُمْ بِالْحَياةِ الدُّنْيا مِنَ الْآخِرَةِ فَما مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! چرا وقتى به شما گفته مى شود در راه خدا (و براى جهاد) حركت كنيد، سنگين و زمين گير مى شويد؟ آيا به جاى آخرت، به زندگى دنيا راضى شده ايد؟ پس بدانيد بهره ى زندگى دنيا در (برابر) آخرت، جز اندكى نيست.
اين آيه اشاره به جنگ تبوك دارد كه برخى از شركت در آن سستى نشان مى دادند. عوامل و بهانه هاى سستى، فاصله ى زياد مدينه تا تبوك (حدود 600 كيلومتر)، گرمى هوا، فصل برداشتِ محصول و تبليغات منافقان نسبت به عظمت و قدرت سپاه روم بود.
1- مؤمنان نيز بايد گاهى مورد انتقاد و مؤاخذه قرار گيرند. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ما لَكُمْ...»