و ما آنانرا در رحمت خويش وارد ساختيم . بدرستي كه آنان از شايستگان بودند.
اسماعيل (ع) فرزند برومند حضرت ابراهيم و جدّ بزرگوار رسول گرامي اسلام است . او زيباترين حماسه ي اطاعت از فرمان حق ّ و صبر بر دستور الهي را در ماجراي رؤياي صادقه ي كشتن او توسط پدرش به نمايش گذاشت .
حضرت ادريس جدّ حضرت نوح و اوّلين كسي است كه به طرح علم نجوم پرداخت ، طرز دوختن لباس را به ديگران آموخت و با قلم ، خط نوشت و به نويسندگي پرداخت . گفته اند كه سي صحيفه بر او نازل شد و سرانجام به آسمان ها بالا رفت و اكنون نيز زنده است . (738) (و رفعناه مكانا عليا) (739) حضرت ذوالكفل (ع) يكي از پيامبران الهي است كه بعد از حضرت سليمان و قبل از حضرت عيسي زندگي مي كرده است . (740) چنانكه مشهور است قبر او در مسير كربلا به نجف قرار دارد.
در تفسير تبيان مي خوانيم : چون اين پيامبر الهي با خود عهد كرده بود كه روزها را روزه بگيرد و شب ها را به عبادت بپردازد، و تنها از روي حق ّ قضاوت نمايد و جز براي رضاي خداوند خشمگين نشود و تا آخر به آنچه متكفّل شده و تعهّد كرده بود وفادار ماند، او را ((ذاالكفل )) يعني ((داراي تعهّد)) ناميدند. بعضي نيز همچون فخررازي معتقدند كه ((ذاالكفل )) لقب حضرت الياس پيامبر است و مشهور به اين نام و يكي از صالحان بوده است ، ولي ما با عنايت به روايتي كه در تفسير مجمع البيان از عبدالعظيم حسني از امام جواد (ع) نقل شده كه خداوند براي هدايت انسان ها يكصد و بيست چهار هزار پيامبر مبعوث فرمود كه از اين ميان ، سيصد و سيزده نفر آنان مرسل هستند و ذي الكفل يكي از آن مرسلين است ، ذي الكفل را نه لقب حضرت الياس ، بلكه يكي از انبيا و مرسلين مي دانيم .
حضرت اسماعيل (ع) در مقابل فرمان الهي مبني بر ذبح او توسّط پدرش حضرت ابراهيم صبر كرد و حضرت ادريس نيز 365 سال مردم را به دين حق ّ دعوت نمود، امّا كسي به او ايمان نياورد. (741)
1- نام بزرگان را زنده نگاه داريم و كمالات آنانرا بازگو نماييم . (و اسماعيل و ...)
2- صبر، خصلت ارزشمندي است كه خداوند، دارندگان آن را مي ستايد. (كل ّ من الصّابرين )
3- صبر، زمينه ساز ورود انسان در رحمت الهي است . (كل ؤ من ّلصابرين و ادخلناهم في رحمتنا)
4- كسب درجات و مقامات ، پس از موفّقيّت در آزمايشات الهي است . (الصابرين و ادخلناهم )
5- برخورداري از رحمت الهي در گرو عمل صالح است . (ادخلناهم من الصالحين )
6- صبر و صلاح ، از صفات انبيا است ، و هر كه به آنها متصف باشد، نشان از پيامبران دارد. (و اسماعيل و ... من الصابرين من الصالحين )
738-تفسير اطيب البيان
739-مريم ، 57
740-تفسير اطيب البيان
741-تفسير اطيب البيان