همانا كسانى كه (به اسلام) ايمان آورده و كسانى كه يهودى شدند و نصارى و صابئان، هركس كه به خدا و روز قيامت ايمان آورد و عمل صالح انجام دهد، پس براى آنهادر نزد پروردگارشان، پاداش و اجر است و بر آنها ترسى نيست و آنها محزون نمى شوند.
در تفسير نمونه از جامع البيان، نقل شده است: سلمان فارسى به رسول اكرم صلى الله عليه وآله گفت: دوستان من كه اهل ايمان و نماز بودند، ولى شما را نديدند تا به شما ايمان بياورند، وضع آنها در قيامت چگونه است؟ يكى از حاضرين جواب داد: اهل دوزخند. ولى اين آيه نا زل شد كه هر كدام از پيروان اديان كه در عصر خود بر طبق وظايف و فرمان الهى عمل كرده اند مأجورند. البتّه اين آيه نمى تواند بهانه و دستاويزى براى ماندن در يهوديّت و مسيحيّت باشد. زيرا اوّلاً: قرآن، اهل كتاب را به اسلام دعوت نموده است و ثانياً: تهديد كرده كه اگر آگاهانه به سراغ دينى غير از اسلام بروند، مورد قبول نيست. (347)
مراد از الّذين هادوا يهوديان هستند. اين نامگذارى يا به سبب اظهار توبه ى آنان است كه با تعبير انّا هُدنا اليك (348) آمده است و يا به جهت آنكه اين قوم به يكى از فرزندان حضرت يعقوب كه يهود نام داشت، منسوب بودند.
مراد از نصارى، مسيحيان هستند كه در جواب حضرت عيسى كه فرمود: مَن أنصارى گفتند: نحن انصار اللّه (349) . شايد هم اين نامگذارى به جهت سكونت آنان در منطقه ناصريّه، زادگاه عيسى عليه السلام باشد.
صابئين به كسانى گفته مى شود كه خود را پيروان حضرت يحيى مى دانند و براى ستارگان، قدرت تدبير قائلند. نام اين گروه در سوره هاى بقره، مائده و حج، در كنار يهود، نصارى، مجوس و مشركين آمده است (350) و از اينجا معلوم مى شود كه صابئين غير از چهار دسته ى مذ كورند. پيروان اين آئين نيز همانند ساير اهل كتاب، به اسلام دعوت شده اند. اينها با توجّه به اعتقادات خاصّ خود، پيروان اندكى دارند و اهل تبليغ از دين خودشان نيستند. آنها بيشتر در كنار رودخانه ها و درياها زندگى مى كنند و گوشه گير و منزوى هستند. اين افراد، غسل هاى متعدّدى دارند كه در تابستان و زمستان بايد در رودخانه و آب جارى انجام دهند. هم اكنون تعداد نزديك به پنج هزار نفر از آنان در خوزستان در كنار رود كارون و شهرهاى ديگر آن استان زندگى مى كنند و قريب به هشت هزار نفر نيز در عراق در كنار دجله و شهرهاى ديگر عراق سكونت دارند.
1- تمام اديان آسمانى، اصول مشترك دارند؛ توحيد، معاد و انجام اعمال صالح. آمن باللَّه و اليوم الاخر و عمل صالحاً
2- مهم ترين اصل اعتقادى بعد از توحيد، معاد است. ءامن باللَّه و اليوم الاخر
3- صاحبان اديان ديگر در صورت بى اطلاعى از اسلام، چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام، اگر به دين آسمانى خود ايمان داشته باشند و عمل صالح انجام دهند ودر بى اطلاعى خود مقصّر نباشند، اهل نجات هستند. من آمن باللّه... لاخوف عليهم...
4- انسان، تنها در سايه ى ايمان به خداوند و اميد به معاد و انجام عمل صالح، آرامش مى يابد. لا خوف عليهم
5 - سعادت وكرامت، مربوط به ايمان وعمل صالح است، نه عنوانِ مسلم، يهودى، مسيحى، صابئى. من آمن باللّه... لاخوف عليهم...
347-مائده، 21.
348-آل عمران، 85.
349-اعراف، 156.
350-صف، 14.