مرداني كه هيچ تجارت و معامله اي آنان را از ياد خدا و برپاداشتن نماز و پرداخت زكات ، سرگرم و مشغول نمي كند، از روزي كه در آن ، دلها و چشم ها دگرگون مي شود بيمناكند.
((تجارت )) داد و ستد دايمي است كه براي به دست آوردن سود انجام مي گيرد، ولي ((بيع )) خريد و فروش مقطعي و دفعي براي رفع نيازهاي روزمرّه زندگي است .. (191) كلمه ي ((رجال )) در اين جا شامل همه ي بندگان خدا مي شود، چه مرد و چه زن .
در حديث مي خوانيم : مراد از كساني كه در اين آيه از آنها ياد شده است ، تجاري هستند كه با شنيدن صداي اذان ، تجارت را رها مي كنند و به سوي نماز مي روند.. (192) تجارت ، تنها عاملي نيست كه انسان را سرگرم مي كند و از ياد خدا باز مي دارد، عوامل ديگري نيز در قرآن كريم ذكر شده است ، از جمله : تكاثر، آرزو، فرزند و دوست بد.
1- كساني كه تجارت آنان را غافل نكند، مردان بزرگي هستند. (كلمه ((رجال )) با تنوين آمده كه علامت بزرگي و عظمت است )
2- تلاش و اقتصاد منهاي ياد خدا، پوچ و بي ارزش است . (((لا تلهيهم )) به جاي ((لاتمنعهم )) بيانگر آن است كه اگر به تجارت سرگرم و از نماز غافل شدي كار تو لهو، پوچ و بي ارزش است .)
3- تجارت و اقتصاد، لغزشگاه بزرگي است . (لا تلهيهم تجاره)
4- اگر ايمان و اراده ي قوي باشد، ابزار و وسائل اثري ندارند. (رجال لا تلهيهم )
5- بازار اسلامي هنگام نماز، بايد تعطيل شود. (رجال لا تلهيهم ...)
6- از نظر اسلام ، حتّي كارهاي حلال و مباح نبايد انسان را از ياد خدا غافل كند، چه رسد به كارهاي مكروه و حرام . (لا تلهيهم تجاره)
7- ترك تجارت ، ارزش نيست ، بلكه تجارت همراه با ياد خدا و نماز و زكات ارزش است . (لا تلهيهم تجاره... عن ذكر اللّه و...) (مردان خدا براي زندگي مادّي خود تلاش مي كنند، ولي از آخرت غافل نيستند.)
8- ايمان به آخرت ، دنيا را نزد انسان كوچك مي كند. (لا تلهيهم ... يخافون يوما)
9- با اين كه نماز ذكر خداست ، ولي به خاطر اهميّت آن در كنار ذكر اللّه جداگانه مطرح شده است . (ذكر اللّه و اقام الصلوه)
10- نماز و زكات عدل يكديگرند و تاجراني استحقاق ستايش دارند كه اهل هر دو باشند. (اقام الصّلوه و ايتاءالزّزكاه)
11- دنيا، شما را از آخرت غافل نكند. (يخافون يوما)
12- در قيامت ، چشم ها گاهي تيز و گاهي خاشع و دلها منقلب است . (تتقلّب فيه القلوب والابصار) قيامت صحنه هاي هولناك و هراس آوري دارد. (يخافون ...)
13- در قيامت ، معيارها عوض مي شود. (آنچه در دنيا در ديده ها و دل ها جلوه مي كند، در آخرت به شكل ديگري درمي آيد. آنچه امروز به سوي آن مي رويم ، فردا از آن فرار خواهيم كرد). (تتقلّب فيه القلوب والابصار)
191-تفسير المي
192-تفسير نورا