برگزیده ای از تسنیم

وقوف در مشعر حرام مي‌پذيرند دوگونه استدلال كرده‌اند:

1. امر (فَاذكُروا) دلالت بر وجوب ذكر در مشعر حرام مي‌كند و وجوب ذكر در مشعر حرام، مستلزم وقوف در آنجاست، پس بالملازمه اين جمله وجوبِ وقوف در مشعر حرام را مي‌رساند.[1]

2. بسياري از مفسران و فقيهان، امر به ذكر را بر استحباب حمل كرده‌اند.[2] در پاسخ، قائلان نظريه وجوب وقوف گفته‌اند: «امر به ياد خدا در مشعر، هم اقتضاي وقوف در مشعر را دارد و هم اقتضاي وجوب ذكر را؛ گويا خداوند فرموده است: «فإذا أفضتم من عرفَت فكونوا بالمشعر الحرام و اذكروا الله فيه».[3] حال، چنانچه دليلي بر استحباب ياد خدا در مشعر حرام اقامه شود، وجوبِ وقوف همچنان پا برجاست». بعضي نيز براي خلاصي از حمل امر به ذكر بر استحباب گفته‌اند: مراد از «ذكر» به قرينه (واذكُروهُ كَما هَدكُم)، شكر خداست كه واجب است.[4]

چنان كه اشاره شد غالب مفسران و فقيهان، امر به ذكرِ حق را بر استحباب حمل كرده[5] و دلالت اين جمله را بر وجوب وقوف در مشعر حرام نپذيرفته و

[1] ـ مجمع البيان، ج1 ـ 2، ص 527؛ كنز العرفان، ج 1، ص304؛ فقه القرآن، راوندي، ج1، ص286.

[2] ـ ر.ك: انوار التنزيل، ج1، ص112؛ تفسير البحر المحيط، ج2، ص106؛ زبدة البيان، ص270؛ جواهر الكلام، ج19، ص79.

[3] ـ ر.ك: مسالك الافهام، كاظمي، ج2، ص204؛ زبدة البيان، ص272؛ فقه القرآن، راوندي، ج1، ص277.

[4] ـ فقه القرآن، راوندي، ج 1، ص 287.

[5] ـ انوار التنزيل، ج1، ص112؛ مسالك الافهام، كاظمي، ج2، ص204 ـ 206؛ زبدةالبيان، ص 271 ـ 272.