الوهيت

درباره مفهوم «اله» و «الوهيت» بحثهاي زيادي ميان صاحب نظران، انجام گرفته که در کتب تفسير قرآن، مضبوط است. معنايي که بنظر ما رجحان دارد اين است که «اله» به معناي «پرستيدني» يا «شايسته عبادت و اطاعت» است مانند «کتاب» بمعناي «نوشتني» و چيزي که شانيت نوشتن را دارد.

طبق اين معني، الوهيت صفتي است که براي انتزاع آن بايد اضافه عبادت و اطاعت بندگان را در نظر گرفت و هرچند گمراهان، معبودهاي باطلي را براي خودشان برگزيده اند اما کسي که شايستگي عبادت و اطاعت را دارد همان کسي است که خالق و رب ايشان مي باشد. و اين حد نصاب اعتقادي است که مي بايست هر کسي درباره خداي متعال داشته باشد يعني علاوه بر اينکه خدا را بعنوان واجب الوجود و آفريدگار و کردگار و صاحب اختيار جهان مي شناسد بايد او را شايسته عبادت و اطاعت نيز بداند و به همين جهت، اين مفهوم در شعار اسلام (لا اله الا الله) اخذ شده است.

پرسش

1- ارتباط صفات ذاتيه و فعليه، و کيفيت بازگشت آنها به يکديگر را بيان کنيد.

2- به چه لحاظي صفات فعليه، مقيد به قيود زماني و مکاني مي شوند؟

3- مفهوم خالقيت را شرح دهيد و فرق آنها را با ايجاد و ابداع، بيان کنيد.

4- چرا نمي توان براي «آفريدن» مصداق عيني زائد بر ذوات مخلوقات در نظر گرفت؟

5- مفهوم ربوبيت را بيان کنيد.

6- اقسام ربوبيت را شرح دهيد.

7- تلازم خالقيت و ربوبيت را توضيح دهيد.

8- مفهوم الوهيت و تلازم آن را با خالقيت و ربوبيت، بيان کنيد.