آموزش عقاید نسخه متنی

امورشان را تدبير مي نمايد.

هنگامي که اين رابطه را بصورت کلي در نظر
بگيريم مفهوم ربوبيت، انتزاع مي شود که لازمه آن
تدابير امور است و مصاديق فراواني، مانند حفظ و نگهداري
کردن، حيات بخشيدن و ميراندن، روزي دادن، به رشد و کمال
رساندن، راهنمايي کردن و مورد امر و نهي قرار دادن و ... دارد.

شوون مختلف ربوبيت را مي توان به دو دسته
کلي تقسيم کرد: ربوبيت تکويني که شامل اداره امور
همه موجودات و تامين همه نيازمنديهاي آنها و در يک
کلمه «کارگرداني جهان» مي شود، و ربوبيت تشريعي که
اختصاص به موجودات ذي شعور و مختار دارد شامل مسائلي از قبيل
فرستادن انبياء و نازل کردن کتب آسماني و تعيين
وظايف و تکاليف و جعل احکام و قوانين مي گردد.

حاصل آنکه: ربوبيت مطلقه الهي بدين
معني است که مخلوقات در همه شئون وجودي وابسته به خداي متعال
هستند و وابستگي هايي که به يکديگر دارند سرانجام،
به وابستگي همه آنها به آفريننده منتهي مي شود و
اوست  که بعضي از آفريدگان را
بوسيله بعضي ديگر اداره مي کند روزي خواران را
بوسيله روزي هايي که مي آفريند روزي
ميدهد، و موجودات ذي شعور را با وسايل دروني(مانند عقل و
ساير قواي ادراکي) و با وسايل بيروني(مانند
پيامبران و کتب آسماني) هدايت مي کند و براي
مکلفين، احکام و قوانيني وضع، وظايف و
تکاليفي تعيين مي کند.

ربوبيت نيز مانند خالقيت، مفهومي
است اضافي با اين تفاوت که در موارد مختلف آن، اضافات خاصي
بين خود مخلوقات هم در نظر گرفته مي شود چنانکه در مورد رازقيت
گفته شد.

با دقت در مفهوم خالقيت و ربوبيت و اضافي
بودن آنها روشن مي شود که ايندو با يکديگر تلازم دارند و
محال است رب جهان غير از خالق آن باشد بلکه همان کسي که مخلوقات را با
ويژگيهاي خاص و وابستگي به يکديگر مي
آفريند آنها را نگهداري و اداره هم مي کند. و در حقيقت،
مفهوم ربوبيت و تدبير، از کيفيت آفرينش مخلوقات و
همبستگي آنها انتزاع مي شود.