درس نوزدهم مفهوم قضا و قدر - آموزش عقاید نسخه متنی

درس نوزدهم مفهوم قضا و قدر

واژه « قدر» به معناي اندازه، و «تقدير» به
معناي سنجش و اندازه گيري و چيزي را با اندازه
معيني ساختن است. و واژه«قضاء»به معناي يکسره کردن و به
انجام رساندن و داوري کردن (که آن هم نوعي به انجام رساندن
اعتباري است) استعمال مي شود. و گاهي اين دوواژه به صورت
مترادف و به معناي«سرنوشت»بکارمي رود.

منظور از تقدير الهي اينست که خداي
متعال براي هر پديده اي اندازه و حدود کمي
وکيفي و زماني و مکاني خاصي قرار داده است که تحت
تاثير علل و عوامل تدريجي، تحقق مي يابد. و منظور
از قضاء اهي اينست که پس از فراهم شدن مقدمات و اسباب و شرايط
يک پديده، آنرا به مرحله نهايي و حتمي مي
رساند.

طبق اين دو تفسير، مرحله تقدير، قبل از
مرحله قضاء و داراي مراتب است و شامل مقدمات بعيد و متوسط و
قريب مي شود و با نغيير بعضي از اسباب و
شرايط، تغيير مي يابد، مثلا سير
تدريجي جنين از نطفه و علقه و مضغه تا حد يک جنين
کامل، مراحل مختلف تقدير آنست که شامل مشخصات زماني و مکاني
نيز مي شود، و سقوط آن در يکي از مراحل،
تغييري در تقدير آن بشمار مي رود. ولي مرحله
قضاء، دفعي و مربوط به فراهم شد همه اسباب و شرايط، و نيز
حتمي و غير قابل تغيير است«اذا قضي امرا فاما
يقول له کن