لطفا منتظر باشید ...
ويژگيهاي علت هستي بخش
با توجه به آنچه گفته شد مي توان چندويژگي مهم را براي علت هستي بخش در نظر گرفت:1. علت هستي بخش بايد کمالات همه معلولات را به
صورت کاملتري دارا باشد تا بتواند به هر موجودي به اندازه
ظرفيتش افاضه نمايد برخلاف علتهاي معد و مادي که تنها
زمينه تحول و تغيير معلولات را فراهم مي کنند و
لزومي ندارد که واجد کمالات آنها باشند، مثلا لزومي ندارد که خاک
داراي کمالات گياه باشد، يا پدر و مادر، واجد فرزندانشان باشند.
اما خداي هستي بخش، بايد در عين بساطت و تجزيه نا
پذيري، همه کمالات وجودي را داشته باشد. بايد دانست که
معناي واجد بودن کمالات مخلوقات، اين نيست که مفاهيم
آنها(مانند مفهوم جسم و انسان) هم قابل صدق بر خداي متعال باشد زيرا
اينگونه مفاهيم، حکايت از موجودات محدود و ناقص دارد و از
اينروي قابل صدق بر خداي متعال که داراي وجود و کمالات
بي نهايت است نمي باشد.2. علت هستي بخش، معلول خود را از نيستي
به هستي مي آورد، و در يک کلمه «آن را مي آفريند» و
با آفرينش آن ، چيزي از وجود وي کاسته نمي شود
برخلاف فاعلهاي طبيعي که کار آنها تنها دگرگون ساختن معلول
موجود، و مصرف کردن نيروو انرژي است. و فرض اينکه
چيزي از ذات واجب الوجود، جدا و کنده شود مستلزم تجزيه
پذيري و تغيير پذيري ذات الهي است که
بطلانش ثابت گرديد.3. علت هستي بخش، علتي است حقيقي،
و از اينروي وجود او براي بقاء معلول ضرورت دارد، بر خلاف علت
اعدادي که بقاء معلول، نيازي به او ندارد.بنابراين، آنچه از بعضي از متکلمين اهل
سنت، نقل شده که عالم در بقاء خودش نيازي به خدا ندارد، و نيز
سخني که از برخي از فلاسفه غربي نقل شده که جهان طبيعت
همانند ساعتي است که يک بار و براي هميشه کوک شده و
ديگر کار کردنش نياز ببه خدا ندارد، دور از حقيقت است . بلکه
جهان هستي همواره در همه شوون و اطوارش نيازمند به خداي متعال
مي باشد و اگر لحظه اي از افاضه هستي خودداري کند
هيچ چيزي باقي نخواهد ماند «اگر نازي کند از هم
فروريزند قالبها».
