حل چند شبهه - آموزش عقاید نسخه متنی

برخلاف اقتضاي آنها پاداش و کيفردهد به هدف
خودش نخواهد رسيد.

پس دليل عدل الهي به معناي صحيح و
درهمه مضاهرش اينست که صفات ذاتيه او موجب رفتار حکيمانه و
عادلانه مي باشد و هيچ صفتي که اقتضاي ظلم و ستم يا
لغو و عبث را داشته باشد در او وجود ندارد.

حل چند شبهه

1. اختلافاتي که
درآفرينش مخلوقات وبه ويژه انسانها وجود دارد چگونه با عدل و حکمت
الهي سازگار است؟ و چرا خداي حکيم و عادل، همه مخلوقات را
يکسان نيافريده است؟


پاسخ اينست که اختلاف آفريدگان در بهرهاي
وجودي، لازمه نظام آفرينش و تابعقوانين علي و
معلولي حاکم برآنست، و فرض يکسان بودن همه آنها پندار خامي است
و اگر اندکي دقت کنيم خواهيم دانست که چنين فرضي
مساوي با ترک آفرينش است زيرا اگر مثلا همه انسانها مرد
يا زن بودند توالد وتناسلي انجام نمي گرفت ونسل انسان، منقرض
مي گرديد، و اگر همه مخلوقات، انسان بودند چيزي
براي خوردن وتامين 
سايرنيازمنديها نمي يافتند، و نيز اگر
همه حيوانات يا نباتات يک نوع و يک رنگ وداراي خواص
يکسان ميبودند اين همه فوايد بيشمار و
زيباييهاي ذخيره کننده پديد نمي آمد.
وپديدآمدن اين يا آن نوع از پديدهها، با اين
يا آن شکل و ويژگي، تابع اسباب و شرايطي است که در
جريان حرکت و تحول ماده، فراهم مي شود و هيچکس را قبل از
آفرينش،حقي برخدا نيست که او را چنين يا چنان
بيافريند يا در اين يا در آن مکان، و در اين
يا درآن زمان، قرار دهد تا جايي براي عدل و ظلم داشته
باشد.

2. اگرحکمت الهي اقتضاي حيات انسان را در
اين جهان داشته است پس چرا او را مي ميراند و به حيات او
خاتمه مي دهد؟


پاسخ اينستکه اولا مرگ و حيات موجودات در
اين جهان هم تابع قوانين تکويني و روابط علي و
معلولي، ولازمه نظام آفرينش است. وثانيا اگر موجودات زنده
نمي مردند زمينه پيدايش موجودات بعدي نمي شد
و آيندگان از نعمت وجود و حيات، محروم مي گرديدند. و
ثالثا اگر تنها فرض کنيم که همه انسانها زنده بمانند طولي نمي
کشيد که پهنه زمين براي