حل چند شبهه
پيرامون مساله اعجاز، شبهاتي مطرح مي شودکه اينک به ذکر و توضيح آنها مي پردازيم:1. شبهه اول آنکه: هر پديده مادي، علت خاصي
دارد که مي توان آنرا به کمک آزمايشهاي علمي شناخت، و
ناشناخته بودن علت پديده اي که معلول نقص ابزارهاي
آزمايشگاهي مي باشد را نمي توان دليلي بر عدم
وجود علت عادي براي پديده اي قلمداد کرد. بنابراين،
پديده هاي خارق العاده را تنها به اين عنوان مي توان
پذيرفت که از علل و عوامل نا شناخته اي بوجود مي آيند. و
حداکثر، آگاهي از علل آنها در زماني که هنوز ناشناخته هستند را
مي توان امري اعجاز آميز بحساب آورد. و اما انکار علل قابل
شناخت بوسيله آزمايشهاي
علمي، بمعناي نقض اصل عليت و مردود است.پاسخ اين است که اصل عليت، بيش از
اين، اقتضايي ندارد که براي هر موجود وابسته و
معلولي، علتي اثبات شود و اما اينکه هر علتي بايد
لزوما قابل شناخت بوسيله آزمايشهاي علمي باشد
بهيچوجه لازمه اصل عليت نيست و دليلي هم بر آن
نمي توان يافت زيرا برد آزمايشهاي علمي،محدود
به امور طبيعي است و هرگز نمي توان وجود يا عدم امور
ماوراء طبيعي يا عدم
تاثير آنها را بوسيله ابزارهاي آزمايشگاهي، ثابت
کرد.و اما تفسير اعجاز به آگاهي از علل ناشناخته،
صحيح نيست زيرا اگر اين آگاهي از راه علل
عادي، بدست آمده باشد تفاوتي با ساير پديده هاي عادي
نخواهند داشت و بهيچوجه نمي توان آنرا امري خارق العاده بحساب
آورد، و اگر آگاهي مزبور بصورت غير عادي، حاصل شده باشد