رنجنامه ای درباره تفسیر قرآن

محسن قرائتی

نسخه متنی -صفحه : 12/ 11
نمايش فراداده

امام علي عليه‏السلام پس از به دست گرفتن حكومت، قرآنِ خود را بر مردم عرضه نكرد و قرآني را كه از سوي عثمان گردآوري شده بود، تأييد كرد؛ زيرا نمي‏خواست مسلمانان دچار تفرقه شوند. ايشان حتي ديگر امامان را از قرائت قرآن بر پايه تنزيل نهي كرد. علامه طباطبايي در اين باره مي‏نويسد: علي عليه‏السلام با اين كه خودش پيش از آن قرآن مجيد را به ترتيب نزول جمع‏آوري كرده بود و به مردم نشان داده بود و مورد پذيرش نشده بود و در هيچ يك از جمع اول و دوم وي را شركت نداده بودند، با اين حال هيچ گونه مخالفت و مقاومتي به خرج نداد و مصحف رايج را پذيرفت و تا زنده بود ـ حتي در زمان خلافت خود ـ دم از اختلاف نزد. و همچنين ائمه اهل‏بيت عليهم‏السلام ـ كه جانشينان و فرزندان آن حضرتند.ـ هرگز در اعتبار قرآن مجيد حتي به خواص شيعيان خود حرفي نزده‏اند، بلكه پيوسته در بيانات خود استناد به آن جسته‏اند و شيعيان خود را امر كرده‏اند كه از قرائت مردم پيروي كنند. به جرأت مي‏توان گفت كه سكوت علي عليه‏السلام با اينكه مصحف معمولي با مصحف او در ترتيب اختلاف داشت، از اين جهت بود كه در مذاق اهل‏بيت عليهم‏السلام تفسير قرآن به قرآن كنوني معتبر است.(45)

نتيجه بحث:

مصحف امام علي عليه‏السلام در بردارنده آياتِ موجود، همراه با تفسير و به ترتيب نزول آيات است و اين تنها تفاوت آن با قرآن موجود است. اين مصحف و جمع‏آوري قرآن در يك جا، به امر رسول اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله و پس وفات ايشان انجام شد. منابع تاريخي مذهبي شيعه و سنّي اين امر را تأييد مي‏كند. آيات منسوخ و ناسخ، محكم و متشابه، خاص و عام، شأن نزول آيات، محل و زمان فرود آيات، در اين كتاب تفسيرگونه مشخص شده است. مردم زمان امام علي عليه‏السلام اين تفسير را به خاطر اين كه مصالحشان به خطر مي‏افتاد، نپذيرفتند و امام، بعدها كه به حكومت رسيد، براي حفظ وحدت مسلمانان، آن را نشان نداد. اين تفسير اكنون نزد امام زمان عليه‏السلام است.