در شـرط زيـادى در قـرض آيـا عـنوان نرخ بهره از جهت كميابى تاءثيرى در حكم شرعى مى كند ؟ جواب بسمه تعالى شـرط هـر گـونـه زيادى در قرض آن را ربوى و حرام مى كند وعنوان نرخ بهره از جهت كميابى تاءثيرى در حكم شرعى ندارد ,واللّه العالم .
شـخـصـى پـولـى را به كسى مى دهد و شرط مى كند هر ماه فلان مقدار به من بده از نظر شرعى چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى اگر در ضمن قرض شرط زيادى و نفع كنند قرض ربوى و حرام مى شود , واللّه العالم .
حكم سودى كه بانكها به پس اندازها اختصاص مى دهندچيست ؟ جواب بسمه تعالى چـنانچه سپرده گذار بانك را وكيل كند كه با پول او معامله شرعى انجام دهد , و اطمينان داشته باشد كه به اين قرارداد عمل مى شود , گرفتن زيادى مانعى ندارد .
و در غير اين صورت پولى را كه بـه بـانـك مـى دهـد قرض محسوب مى شود و نبايد در آن ,شرط زيادى كنند .
و الا ربوى و حرام خـواهد شد .
و انچه را كه زيادتر از پولش از بانك مى گيرد بدون معامله شرعى ابتدا بايدآن زيادى را تخميس كند و بعد در آن بقيه تصرف كند , و از 45زيادى هم اگر چيزى در اخر سال باقى ماند انرا هم تخميس كند ,واللّه العالم .
چـنـانـچـه بـانك يا مؤسسه هايى پول شخص را به صورت حواله به شعبه يا بانكى ديگر و يا شـهـرى ديگر ارجاع مى دهندكه براى اين كارشان مبلغى دستمزد نيز بستانند , چگونه است ؟ نيز فروش اسكناس به قيمت بيشتر , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى به عنوان حق الزحمه بگيرد يا از طرف اول قرض بگيرد و قرض گيرنده شرسط كند مبلغى از آنچه را قرض گرفته كم كند و بقيه را به طرف سوم بپردازد مانعى ندارد و نيازى به فروش ندارد ,و اما فروش پول به همان جنس پول نسية به زياده همان قرض ربوى است , و جايز نيست , واللّه العالم .
اگر گيرنده وامى , سود ماهيانه على الحساب را مشخص كند , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه زيادى را در قرض شرط كنند , ربا است و حرام .
و اگرشرط زيادى نكنند به طورى كه به حـسب قرار آنها , قرض گيرنده ملزم به دادن آن زيادى نباشد , مانعى ندارد .
و همچنين اگر پول را بـه عـنوان مضاربه به ديگرى بدهد كه با آن تجارت كند با تعيين سهم هر كدام به حسب در صد سـود ( نه به حسب در صد سرمايه ) و در ضمن مضاربه شرط كند كه گيرنده مبلغى را ماهيانه از مـال خـودش بـه دهـنـده پول قرض بدهد , ووكيل باشد كه در آخر سهم دهنده پول از سود را با پولهايى كه به او قرض داده مصالحه كند , و اگر سودى نداشت ابراء كند ,مانعى ندارد , واللّه العالم .
فتواى حضرت عالى در زمينه سود حاصل از سپرده هاى كوتاه و دراز مدت و جوايزى كه از راه قرعه كشى به سپرده گذارپرداخت مى شود , چيست ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچـه بر طبق عقود شرعيه معامله شود , مى تواند سود رابگيرد .
و در غير اين صورت سود و جايزه را پس از گرفتن بايدتخميس كند , واللّه العالم .
بـراى قرض هاى قسطى اگر اين گونه گفته شود :(( قرض هاى قسطى با مردن بدهكار حال مى شود , ولى بامردن طلبكار حال نمى شود )) , چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى صحيح است , واللّه العالم .
كسى بگويد كه : هر كس به من فلان مقدار پول قرض بدهد , مقدار اضافى به او خواهم داد .
در اين مورد كه شرطزيادى از طرف صاحب پول نيست , آيا باز هم ربا است ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه فقط وعده باشد و شرط زيادى نكنند , به طورى كه اگرقرض گيرنده به وعده خود وفا نكرد , قرض دهنده حق مطالبه آن زيادى را براى خود قائل نباشد , مانعى ندارد , واللّه العالم .
شـخص يك ميليون تومان در كوتاه مدت يا دراز مدت به بانك مى سپارد .
بانك نيز هر ماه به عنوان سود , مبلغ ده هزارتومان به او مى پردازد , آيا درست است ؟ جواب بسمه تعالى اگـر سـپـرده گـذار شـرط سود كند , سود ربا است , و حرام است ,ولى در صورتى كه اطمينان داشته باشد , بانك به وكالت ازسپرده گذار عقود شرعيه را منعقد مى سازد , و احكام آنها رارعايت مـى نمايد , مانعى ندارد كه بانك ماهيانه مبلغى به عنوان قرض از مال بانك بسپرده گذار بدهد .
و پس از حصول سود , به وكالت از وى مبالغ مذكور را كه ماهيانه پرداخت كرده با سهم سود مصالحه نمايد , واللّه العالم .
فروش اسكناس به اسكناس چه حكممى دارد و راه فراراز ربا را بيان فرماييد ؟ جواب بسمه تعالى فـروش پول نقد شخصى به پول نقد شخصى به زياده جايزاست , ولى نسيه جايز نيست .
و راههاى تخلص از ربا , در قسمت آخر رساله توضيح المسائل آمده است , واللّه العالم .
وام گـرفتن از بانك به شرط ذيل چگونه است : نخست : ازوام خواه مى خواهد كه مبلغ را در همان جهت به مصرف برساند , مثلا وام مسكن در مسكن , دوم : بعد از قبول كردن وتمام شدن كـار دوباره سهم خودش را به وام خواه اجاره مى دهد و طورى حساب مى كند كه همان سود يا در صد را به دست آورد .
وقتى كه به همان پول و يا سودش رسيد , دوباره ساختمان را به وى واگذار مى كند .
با چنين وضعى , آيامى شود از بانكها وام دريافت نمود ؟ جواب بسمه تعالى در فرض سؤال , چنانچه به وجه شرعى معامله كنند , مانعى ندارد , واللّه العالم .
با توجه به اين كه بيشتر كسانى كه حساب قرض الحسنه دولتى باز مى كنند به اميد روزى هـستند كه به آنها جايزه تعلق بگيرد .
بفرماييد آيا جايز است , همچنين حكم جايزه اى كه مى دهند بيان فرماييد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه با بانك شرط نكند , به نحوى كه اگر در قرعه كشى شركت داده نشد براى خود حقى قائل نـباشد , مانعى ندارد , و اگرجايزه اى دادند ـ چنانچه شخص مؤنه سالش را ندارد و آن راصرف در مؤونه كرد كه تا آخر سال باقى نماند ـ احتياج به تخميس ندارد , واللّه العالم .
چـنـانـچه شركتى با اين هدف كه از موقعيت شغلى كارگزاران دولت يا بانكها براى كسب امـتيازات مالى و پشتيبانى از برنامه هاى شركت بهره مند شود , آنان را به عنوان عضوهيئت مديره شركت معرفى يا انتخاب نموده يا با واگذارى سهام در سرمايه شركت شريك نمايد .
آن شخص نيز بـه هـرترتيب از قصد شركت آگاه باشد , آيا حقوقى كه از طرف شركت به آنان پرداخت مى شود يا اصل و سود سهامى كه ازطريق مذكور به نام آنها نيت گرديده , براى گيرنده حلال است يا حرام ؟ حقوقى هم كه از اين راه مى گيرد , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگر مشتمل بر دروغ و تزوير و كار خلاف شرع نباشد , مانعى ندارد , واللّه العالم .
مـقـدارى از پـول مـن در بـانك است و بانك مدعى است كه با اين پول خانه مى سازيم و يا تجارت مى كنيم , حال اين سودكه بانك به ما مى دهد حلال است ؟ جواب بسمه تعالى چـنانچه بانك معامله شرعى انجام داده ايد و اطمينان داريد كه به قرارداد عمل مى كنند گرفتن زيـادى مـانـعـى نـدارد .
و الا پـولـى راكه در بانك مى گذاريد قرض محسوب مى شود .
چنانچه شرطزيادى در آن نكرده ايد , گرفتن زيادى مانعى ندارد , واللّه العالم .
شخصى موعد مقرر نتوانسته بدهكارى خودش بپردازد ,آيا طلبكار مى تواند به اصل طلب خود اضافه نمايد ؟ و ربانيست ؟ جواب بسمه تعالى براى دير كرد دين , گرفتن پول ربا محسوب مى شود , واللّه العالم .
اگر شخصى پولى را به عنوان سپرده سرمايه گذارى بلندمدت يك , دو , سه يا پنج ساله به بانك بسپارد , گرفتن سودجايز است يا خير ؟ جواب بسمه تعالى گـرفـتن زيادى چنانچه به عنوان معامله شرعى با بانك باشد كه اطمينان دارد بانك بر طبق آن عـمـل مـى كـنـد , مـانـعى ندارد .
و درغير اين صورت چنانچه شرط زيادى نكنند , به نحوى كه اگـربانك زيادى را نداد , حق مطالبه زيادى را براى خود قائل نباشد .
نيز مانعى ندارد .
و چنانچه زيادى را به اين طريق گرفت وشخص مؤنه سالش را ندارد و در همان سال مؤونه شد و تا آخرسال باقى نماند , احتياج به تخميس نيز ندارد , واللّه العالم .
سپرده هاى بانكى , در چه صورتى حرام است ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه به معامله فاسده باشد يا به قرض ربوى , حرام است ,واللّه العالم .
ژ
شـخصى جنسى را خريده و بهاى آن را تا دو ماه مهلت گرفته و يك قطعه چك به صاحب جـنـس داده است .
چون چك اعتبار نداشته , روز سر رسيد برگشت خورده .
خريدار به فروشنده مى گويد : چك ديگر به سر رسيد دو ماه ديگر و بامبلغى بيشتر به تو مى دهم .
آيا فروشنده بپذيرد ؟ جواب بسمه تعالى زيـادى ربا است , و جايز نيست , ولى فروشنده مى تواند چك دوم را نگيرد و معامله را فسخ كند .
و اگر جنس موجود است , پس ازفسخ مى تواند معامله جديدى انجام دهد , واللّه العالم .
شخصى به خاطر نياز , آيا مى تواند پولى را نزولى بگيرد تارفع نياز كند ؟ جواب بسمه تعالى رفع نياز موقوف به ربا دادن نيست .
طرقى براى تخلص از رباهست كه با آنها نياز اشخاص برطرف مى شود , بدون اين كه مرتكب حرام بشوند , مثلا كسى كه احتياج به يك ميليون تومان پول دارد و صاحب پول صد هزار تومان زيادى مى خواهد ,مى تواند شخص قرض گيرنده چيزى را كه مثلا 10 هزار تومان مى ارزد از قرض گيرنده به مبلغ 110 هزار تومان ـ ولو نسية آبخرد و ضمن عقد , شرط كـنـد كـه فروشنده مبلغ يك ميليون تومان به او قرض بدون بهره بدهد كه در اين صورت پس از بـيـع بـا شـرط و قرض دادن بايع , مشترى مبلغ يك ميليون و يكصد وده هزار تومان به او بدهكار مـى شود .
اگر اين گونه عمل شود ربانيست و مرتكب حرام نشده است , گر چه نتيجه آن همان نتيجه قرض ربوى است , ولى در حليت و حرمت نتيجه حساب نمى شود (( انما يحل الكلام و يحرم الكلام )) , واللّه العالم .
سپرده هاى بانكها با سود معين 18% چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه بانك وكيل باشد كه از طرف سپرده گذار معامله شرعى ـ از طريق اجراى عقود اسلامى با شـرايـط آن ـ انـجام دهد .
واطمينان به عمل به قرارداد هم باشد , گرفتن زيادى مانعى ندارد .
و اگر به عنوان قرض باشد كه شرط زيادى در آن كنند , ربوى وحرام است , واللّه العالم .
صـاحـب سـپرده به بانك وكالت با حق توكيل به غير داد كه وجه سپرده را بر طبق قانون عـمـلـيـات بانكى بدون ربا ـ به نحوى كه صلاح بداند به طور مشاع ـ بكار گرفته و منافع حاصله راپـس از كـسر حق الوكاله , مطابق مقررات با داشتن حق مصالحه منافع , به تناسب مبلغ و مدت وجـوه بـه كار گرفته شده احتساب و پرداخت نمايد , و بانك قبول وكالت نمود .
چنين قراردادى درست است ؟ جواب بسمه تعالى اگر علم يا اطمينان دارد كه بانك معامله صحيح شرعى انجام مى دهد و حق الوكاله را معين كند , معامله مذكور با بانك مانعى ندارد , واللّه العالم .
چنانچه از كاركنان بانكها يا مؤسسات دولتى با استفاده ازاسم و عنوان و تخصص خود , در ساعات غير ادارى براى كسى كه مشترى بانك يا مؤسسه است كار كند , و حقوق دريافت نمايد .
در صـورتـى كـه بـانـك يا مؤسسه به تخصص اونيازمند باشد و حاضر به انجام كار اضافى نگردد , آيا حقوق دوم او حلال است ؟ جواب بسمه تعالى مـانـعـى ندارد .
و مى تواند در ساعاتى كه مربوط به شغل بانكى يامؤسسه نيست , براى ديگرى كار كند , واللّه العالم .
ربا گرفتن مادر , فرزند , خواهر و برادر از يكديگر , چه صورت دارد ؟ جواب بسمه تعالى جايز نيست , واللّه العالم .
آيـا پـرداخـت وجه يا كالاى رايگان از طرف شركتها يااشخاص تحت عنوان عيدى , هديه و احيانا كمك , به كاركنان بانكها و سازمانهاى دولتى مرتبط با آنها كه خود حقوق ماهيانه از مؤسسه متبوع دريافت مى كنند .
و علاوه بر آن از مؤسسه متبوع خود نيز عيدى و پاداش دريافت مى دارند ـ بـا تـوجـه بـه ايـن كـه جزو هزينه هاى اعطا كننده به حساب آمده و نهايتا برروى افزايش قيمت مصرف كننده كالا يا خدمات اثر دارد آحلال است يا حرام ؟ جواب بسمه تعالى اگر به غرض صحيحى ـ كه حرام نيست ـ بدهند مانعى ندارد .
ورشوه اى كه حرام است عبارت از مـالى است كه به قاضى داده مى شود تا شايد به نفع دهنده مال حكم كند .
و همچنين اگر مالى را به كارمند اداره يا مؤسسه اى بدهند كه براى آنها كار خلاف شرعى را انجام دهد , جايز نيست .
و در غير اين دو مورد دادن مال در مقابل انجام دادن كار مباحى ـ كه خلاف شرع نيست آمانعى ندارد , واللّه العالم .
اگـر مـبلغى را در بانك بعنوان سپرده دراز مدت يا كوتاه مدت قراردهند آيا دريافت سود حاصل رباست يا خير ؟ جواب بسمه تعالى اگـر سـپـرده گذار شرط سود كند سود ربا و حرام است ولى درصورتى كه اطمينان داشته باشد بانك به وكالت از سپرده گذارعقد شرعيه را منعقد مى سازد و احكام آنها را رعايت مى نمايدمانعى ندارد كه بانك ماهيانه مبلغى به عنوان قرض از مال بانك بسپرده گذار بدهد و پس از حصول سود بـه وكـالـت از وى مبالغ مذكور را كه ماهيانه پرداخت كرده با سهم او از سودمصالحه نمايد , واللّه العالم .
هـديه چك به شخص داخل در هبه است يا اينكه احتياج به قبض دارد چون چك اسكناس نيست ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه چك حال بوده و مدت دار نباشد و مبلغ ثبت در آن نيزدر حساب جارى موجود باشد به نحوى كه قابل دريافت باشددادن چك ـ به عنوان حواله ـ قبض محسوب مى گردد , واللّه العالم .
نظر مبارك در مورد سود بانكها به سپرده دراز مدت و پس از انداز تعلق مى گيرد چيست ؟ جواب بسمه تعالى گرفتن زيادى چنانچه تحت عنوان معامله شرعى با بانك باشدو اطمينان داشته باشد كه طبق آن عـمـل مى كند مانعى ندارد و درغير اين صورت چنانچه شرط زيادى نكند به نحوى كه اگربانك زيادى نداد براى خود حقى قائل نباشد مانعى ندارد , واللّه العالم .
اسكناسهاى تقلبى را به بانك يا ديگرى مى دهند آيا بانك مى تواند آن را بگيرد , و يا بايد آنها را باطل كند و به صاحبش برگرداند ؟ جواب بسمه تعالى كسى كه در بانك عمل مى كند بايد مقررات را رعايت كند , واللّه العالم .
سـفـته هايى كه در بازار و بنگاها معمول است از ضامنى مى گيرند و به محض امضا ضامن مـحسوب مى شود , پس ازآينكه شخص امضاء كرد بانك يا صندق قرض الحسنه وامى مى دهد و در صـورت عدم پرداخت , از صاحب سفته مى گيرند ؟ آيا صورت شرعى دارد ؟ و يا از قبيل ضمان ما لم يجب است ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانچه پول را از كسى كه به او داده شده نتوانند بگيرند گرفتن آن از ضامن مانعى ندارد , واللّه العالم .
در قـبـال پـس انـداز مقدارى مال در زمان معين , بانك پس ازگذشت زمانى وامى را با دوازده در صـد بـهـره در اخـتـيـار سـپـرده گـذار جـهت خريد خانه قرار مى دهد حكم شرعى مساءله چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى اگر بانك خانه را بخرد به وجه شرعى و بفروشد به وام گيرنده به مقدار زيادتر مانعى ندارد , واللّه العالم .
پولى به امانت در نزد شخص گذاشته اگر اضافه بر مبلغ راتحويل مى دهد حكم اين اضافه چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى اگـر براى خود حق قائل نباشد بطورى كه اگر نداد مطالبه نكند واو هم به عنوان بخشش بدهد مانعى ندارد , واللّه العالم .
شـخـصـى وامى را از بانك مى گيرد و بانك در قبال آن درصدى اضافه دريافت مى نمايد تصرف در اصل وام چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى مانعى ندارد , واللّه العالم .
آيا جايز است قرض گرفتن از بانكهايى كه ربا مى دهند , به اين ترتيب كه بدون شرط زيادى قرض را قبول كند و بعدا زياده را به زور از او مى گيرند , آيا تصرف در اصل قرض جايزاست ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه قصدش اين باشد كه زيادى را به بانك ببخشد مانعى ندارد , واللّه العالم .
رسـم اسـت كـه موجر مبلغى پول به نام رهن مى گيرد و درصدى از اجاره مساءجر را كم مى كند .
سپس در پايان قراردادهمه آن را پس مى دهد , آيا اين راهى شرعى است ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه به مبلغى كمتر از حد معمول اجاره كرده اند , و در ضمن عقد اجاره , شرط قرض دادن مـسـتـاءجـر بـه مـؤجـر را نـموده اند ,جايز است , ولى اگر شرط اجاره به كمتر را در ضمن عقد قرض نموده اند ربا و حرام است .
و اگر قرض جداگانه و اجاره نيزجداگانه بوده است , جايز است , واللّه العالم .
افـرادى از شركتهاى متفرقه بر پايه اساسنامه همان شركت كه زير نظر قانون تجارت عمل مى كند سهام مى خرند , ولى شريكان و اصل عمل شركت و نوع آن نامعلوم است , آيا عرفاكافى است غررى نباشد , و لو شريكان خود را نشناسند و نوع تجارت را ندانند ؟ جواب بسمه تعالى بـايد نوع مال مورد معامله و طرف معامله خود را بشناسد و اگركسى را براى اين امر وكيل كنند وكيل را بشناسد كافى است ,واللّه العالم .
آيا سودى كه بانكها در برابر سپرده هاى كوتاه مدت و درازمدت مى پردازند حلال است ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه نتواند با بانك معامله شرعى انجام دهد , بايد ملتزم باشد پيش خود و خدايش , چنانچه بـانك زياده را نداد حقى ندارد و در اين صورت زيادى را بعد از تخميس مى تواند صرف كند , واللّه العالم .
وام مـضاربه در بانكها بدين صورت است كه در ازاى هرصد تومان , ماهيانه دو هزار تومان سـود مـى گيرند .
و اگر تاهنگام مقرر مبلغ معين واريز نگردد مبلغى به نام دير كرد به بانك بايد بپردزد , آيا دادن و يا گرفتن اين وام اشكال دارد ؟ جواب بسمه تعالى بـر طبق شرايط مضاربه بايد عمل شود .
و قبل از حصول سوددر عمل مضاربه , گرفتن سود جايز نـيـسـت , مگر اينكه عامل مضاربه به عنوان قرض از مال خودش به بانك بدهد تا بعد ازتمام شدن مضاربه با سود حاصل مصالحه شود .
و مبلغ ديركرد به عنوان شرط هبه در ضمن مضاربه اشكالى ندارد .
و به عنوان مجازات و جريمه براى دير كرد جايز نيست , واللّه العالم .
سپردن پول به حساب هاى قرض الحسنه به قصد دريافت جوايز غير معين , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگـر شـرط جـايـزه نشود , به طورى كه اگر ندادند مطالبه نكند , وصندوق هم بعنوان وفاى به شرط ندهد اشكال ندارد , واللّه العالم .
عنوانهاى اعتبارى از قبيل عنوان قرض الحسنه راحكومت اسلامى مالك مى شود يا نه ؟ جواب بسمه تعالى حـكـومـت بـا تـولى حاكم شرع , مالك مى شود , ولى در صندوقهاى قرض الحسنه , اشخاصى كه سرمايه گذاشته اند و از مردم پول مى گيرند , آنها مالك هستند , واللّه العالم .
اگـر شـخـصـى پـنـجاه هزار تومان پول بدهد و گيرنده ماهى 2هزار تومان بدهد .
و وى بخواهد سود على الحساب را معين كند , چه حكمى دارد , و در چه صورت صحيح است ؟ جواب بسمه تعالى چـنانچه زيادى را در قرض شرط كنند , ربا است و حرام .
و اگرشرط زيادى نكنند , به طورى كه به حسب قرار آنها قرض گيرنده ملزم به دادن آن زيادى نباشد , مانعى ندارد .
و همچنين اگر پول را بـه عـنوان مضاربه به ديگرى بدهد كه با آن تجارت كند با تعيين سهم هر كدام به حسب در صد سود ( نه به حسب در صد سهام ) و در ضمن مضاربه شرط كند كه گيرنده مبلغى را ماهيانه از مال خودش به دهنده پول قرض بدهد , و وكيل باشد كه در آخر , سهم دهنده پول از سود را با پولهايى كه به اوقرض داده مصالحه كند , و اگر سودى نداشت ابراء كند مانعى ندارد , واللّه العالم .
شخصى خانه اى را به بانك اجاره داد .
با فرض اين كه بانك معاملات هم حرام ربوى دارد و هم معاملات مباح حكم اجاره آن چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى اجاره دادن منزل مانعى ندارد , واللّه العالم .
اگـر بـانـكـهاى اسلامى تمام هزينه هاى قرض را به عنوان كارمزد شرط كنند , مثلا اگر كـمـتر از ده در صد كار مزد در مدت ده سال بگيرد ضرر مى كنند , پس براى فرار از ربا به عنوان كارمزداگر بگيرند ؟ آيا اشكالى دارد ؟ جواب بسمه تعالى كارمزد مجوز نمى شود , لكن صاحبان بانكها مى تواننددفترچه هائى تهيه كنند كه فى نفسه ماليت داشـتـه بـاشـد .
و هـر يـك از آن دفـتـرچـه ها را به كسى كه متقاضى قرض است به آن مبلغى كه مـى خواهند از او زيادى بگيرند , بفروشند و در ضمن اين بيع شرط شود كه بانك به او قرض بدون منفعت بدهد , واللّه العالم .
كارمزدى كه بعضى صندوقهاى قرض الحسنه مى گيرند ,چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى گـرفتن زيادى از مقدار داده شده به صورت قرض جايز نيست ,گر چه به عنوان كارمزد باشد .
و راه مـشـروع گـرفـتـن زيـادى آن اسـت كـه صـاحـبـان قـرض الحسنه دفترچه هايى به عنوان دفـتـرچـه اقـسـاط مثلا تهيه كنند كه فى نفسه ماليت داشته باشد و هر يك از ان دفترچه ها را به مـتقاضى قرض الحسنه به همان زيادى كه مى خواهند از او بگيرند بفروشند و در ضمن بيع شرط كنند كه صندوق قرض بدون سود بدهد , واللّه العالم .
به سپرده در بانك سودى با در صدى معين تعلق مى گيرد .
و اين روزها بانك اعلام كرده كه به سپرده دراز مدت دو ساله10 در صد و سپرده 5 ساله 13 در صد سود مى پردازد .
و چون سود از پيش تعيين شده موجب شبهه ربا است , آيا مى تواننداز راه خريد و فروش اسكناس اين مشكل را حل كنند ؟ جواب بسمه تعالى خريد و فروش اسكناس نقد به نسيه جايز نيست , واللّه العالم .
خريد و فروش چكها كه امروز خيلى رسم شده به طورمثال چكى به مبلغ 000/50 تومان به سر رسيد يك ماه بعداست .
همين چك را به مبلغ 000/45 تومان و مبلغ 000/5تومان زير قيمت آن الان مى خرد چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى چـنانچه فروشنده چك مبلغ را از صادر كننده چك طلبكار باشد ,در اين صورت طلب خود را به مبلغ كمتر نقدا بفروشد , مانعى ندارد , واللّه العالم .
در همه قراردادهايى كه طى آن بانكها به اشخاص وام مى پردازند , و مفاد آن بر پايه شراي ط اسـلامى است , تنها وام دهنده از آن آگاهى دارد و وام گيرنده آن را نمى خواند و امضامى كند .
با توجه به اين آيا معامله درست است ؟ جواب بسمه تعالى وام مـذكور در فرض سؤال قرض مى شود , و قصد بهره و ربايى را نكند .
و مال زيادى را كه بيش از اصل قرض است به بانك ببخشد , واللّه العالم .
خريد و فروش چك و پول به قيمت زياد و كمتر چگونه وبه چه شكل حلال است ؟ جواب بسمه تعالى چك اگر سند دين باشد , يعنى صادر كننده چك حقيقتا مديون باشد و چك را به عنوان سند دين داده , فروش آن به كمتر به صورت نقد مانعى ندارد .
و در پول فروش پول معين به پول ديگر به نقد مـانـعـى ندارد , و لو با زيادى باشد , ولى فروش پول به پول ديگر با زيادى به صورت نسيه حقيقتا قرض ربوى وحرام است , هر چند در صورت بيع باشد .
واللّه العالم .
مبلغى در بانك دولتى به طور قرض الحسنه گذاشته ام , آياهنگامى كه اين پول را از بانك مى گيرم حكم مجهول المالك رادارد ؟ اگر پول مجهول المالك باشد به بنده اجازه فرماييد .
جواب بسمه تعالى بمقدار پولى كه در بانك گذاشته ايد مى توانيد برداريد و تصرف كنيد لكن اگر بانك مبلغى زيادتر به شما داده بايد ابتداء ان زيادى را تخميس كنيد و بعد در بقيه تصرف كنيد و از 45 زيادى هم اگر چـيـزى در اخر سال ماند انرا هم تخميس كنيد .
و چنانچه مؤنه سالتان را نداريد اگر انچه در اخر سال مانده را تخميس كنيد كافى است , واللّه العالم .
سودهايى كه على الحساب بانكها در قبال سپرده هامى پردازند , همچنين جوايزى كه بانك مى دهند , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگـر بر طبق عقود شرعيه با بانك قرارداد بسته , گرفتن سودمانعى ندارد .
و در غير اين صورت آنـچـه به عنوان سود يا جايزه به او مى دهند , چنانچه با بانك شرط نكرده تصرف در آن جايزاست , مشروط به اين كه آن را تخميس نمايد , واللّه العالم .
تعريف و وجه حرمت ربا چيست ؟ جواب بسمه تعالى احكام رباى معاملى و رباى قرضى در رساله ذكر شده است ,واللّه العالم .
اشخاصى كه از بانكها وام مى گيرند , هنگام برگرداندن اصل وام مى بايست در صدى را به عنوان بهره به بانكهابپردازند , آيا اين بهره حلال است ؟ جواب بسمه تعالى اگـر زيادى در قرض شرط شود , ربا و حرام است .
و اگر معامله شرعى كرده باشند مانعى ندارد , واللّه العالم .
بـعـضـى از مـردم بـخـشـى يا همه سرمايه خود را در بانك به صورت بلند مدت پس انداز مـى كـنـنـد , و مـاهـيـانـه سـود آن رامى گيرند و امرار معاش خود را از آن مى گذرانند به نظر حضرت عالى حرام است يا حلال ؟ جواب بسمه تعالى اگـر بـا بانك معامله شرعى انجام دهد و اطمينان داشته باشد كه بر طبق قرارداد عمل مى شود , مـانـعـى نـدارد .
و در غـيـر ايـن صـورت چـنـانچه شرط زيادى نكند , پولى را كه بانك به عنوان سـودمى دهد , مى تواند بگيرد .
و لكن بايد آن زيادى را تخميس كند وبعد در ان تصرف كند , واللّه العالم .
نـظـام بـانـكى كشور را چگونه مى بينيد ؟ آيا سودهايى را كه به سپرده هاى نزد بانك تعلق مى گيرد ربا است و يا خير ؟ همچنين جوايزى كه به حسابهاى قرض الحسنه داده مى شودچطور ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه با بانك به طريقه شرعى معامله كرده باشد مثل اين كه بانك را وكيل كرده است كه به طـريـق يـكى از عقود اسلامى معامله نمايد , و اطمينان داشته باشد كه بانك نيز به آن عمل نمايد مـانـعـى ندارد .
و جوايزى كه از بانك مى گيرد , چنانچه دروقت قرض دادن شرط قرعه ننموده باشد , اشكال ندارد , واللّه العالم .
سپرده هاى معين در بانكها , مثلا سود 18% چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه بانك وكيل باشد كه از طرف سپرده گذار معامله شرعى ,از طريق اجراى عقود اسلامى با شرايط آن انجام دهد و اطمينان به عمل به قرارداد هم باشد , گرفتن زيادى مانعى ندارد , و اگر به عنوان قرض باشد كه شرط زيادى در آن كنند ربوى و حرام است , واللّه العالم .
سپردن پول در بانكهاى جمهورى اسلامى به قصددريافت بهره معين چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى به صورت قرض يا معامله ربوى جايز نيست .
بايد بر طبق عقود شرعيه معامله شود , واللّه العالم .
واريز كردن پول در حساب بانكى اتلاف پول است ؟ جواب بسمه تعالى اتلاف , حساب نمى شود ولى يكى از شركاء مجهول المالك مى شود , واللّه العالم .
ورزش
بـرخـى ورزشـها از بيگانگان آموخته شده و آداب مخصوص تشكر و احترام را نيز به همراه آورده مخصوصا درورزشهاى رزمى , پاى بندى به اين آداب چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى مادام كه در آنها كار خلاف شرعى نباشد اشكالى ندارد , واللّه العالم .
در بـعضى از سبكهاى ورزشى , استادكار لابه لاى آموزش فنون رزمى مطالبى را از عقايد غير اسلامى , معمولا به طورمرموز و در پوشش آيات و روايات القا مى كند , شركت در اين آموزشها , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگر موجب سست شدن عقيده باشد اشكال دارد , و لازم است ازاينهايى كه تعليم مى بينند كسانى در كلاس حاضر شوند و به مربى تذكر دهند كه معنى آيه يا روايات آن طور نيست كه اومى گويد , واللّه العالم .
بـر فـرض سـئوال قـبـل , استادان فقط فنون ورزشى اين سبكها را آموزش مى دهند , و از آموزش عقايد خوددارى مى كنند , شركت در كلاسهاى اين اساتيد چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى اشكالى ندارد , ولى آموزش عقايد در حد واجب از شخص ساقطنمى شود , واللّه العالم .
آيا مى توان ورزشكارى نه مربى گرى ورزش را , به عنوان شغل انتخاب كرد ؟ جواب بسمه تعالى شـغـلـى كه در شرع ترغيب شده است كه انسان داشته باشد وبى كار نماند شامل بازى نمى شود , واللّه العالم .
حـكـم نـمـاز و روزه در يـك سفر كه براى شركت در يك مسابقه ورزشى انجام مى شود , چيست ؟ جواب بسمه تعالى اگر شركت در مسابقه ورزشى حلال باشد , احكام سفر مباح رادارد , واللّه العالم .
در يـك مـسابقه رزمى اگر ورزشكارى از قوانين سرپيچى نمايد خود مجروح مى شود , آيا خود ضامن هست يا حريف يا داور يا مربى ؟ جواب بسمه تعالى آن كسى كه او را مجروح كرده است , واللّه العالم .