خصال خديجه عليها‏السلام

خديجه از بزرگترين بانوان اسلام به شمار مي‏رود. او اولين زني بود كه به اسلام گرويد؛ چنان كه علي‏بن ابي‏طالب عليه‏السلام اولين مردي بود كه اسلام آورد.(17) اولين زني كه نماز خواند، خديجه بود. او انساني روشن بين و دور انديش بود. با گذشت، علاقه‏مند به معنويات، وزين و با وقار، معتقد به حق و حقيقت و متمايل به اخبار آسماني بود.(18) همين شرافت براي او بس كه همسر رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله بود و گسترش اسلام به كمك مال و ثروت او تحقق يافت.(19)

خديجه از كتب آسماني آگاهي داشت و علاوه بر كثرت اموال و املاك، او را «ملكه بطحاء» مي‏گفتند. از نظر عقل و زيركي نيز برتري فوق العاده‏اي داشت و مهمتر اينكه حتي قبل از اسلام وي را «طاهره»(20) و «مباركه» و «سيده زنان» مي‏خواندند.(21) جالب اين است او از كساني بود كه انتظار ظهور پيامبر اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله مي‏كشيد و هميشه از ورقة‏بن نوفل و ديگر علما جوياي نشانه‏هاي نبوت مي‏شد. اشعار فصيح و پر معناي وي در شأن پيامبر اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله از علم و ادب و كمال و محبت او به آن بزرگوار حكايت مي‏كند.(22) نمونه‏اي از اشعار خديجه در باره پيامبراكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله چنين است:

اگر تمام نعمتهاي دنيا از آن من باشد و ملك و مملكت كسراها و پادشاهان را داشته باشم، در نظرم هيچ ارزش ندارد زماني كه چشم به چشم تو نيافتند.

ديگر خصوصيت خديجه اين است كه او داراي شمّ اقتصادي و روح بازرگاني بود و آوازه شهرتش در اين امر به شام هم رسيده بود.(24)

البته سجاياي اخلاقي حضرت خديجه چنان زياد است كه قلم از بيان آن ناتوان است. پيامبر اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله مي‏فرمايد:

«افضل نساء اهل الجنّة خديجه بنت خويلد و فاطمه بنت محمد و مريم بنت عمران و آسيه بنت مزاحم.»(25)

پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: هرگز از تو تقصيري نديدم و نهايت تلاش خود را به كار بردي. در خانه‏ام بسيار خسته شدي و

اموالت را در راه خدا مصرف كردي. چه مي‏توان گفت در شأن كسي كه مايه آرامش و تسلاي خاطر رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله بود؟! در تاريخ مي‏خوانيم:

«حضرت محمد صلي‏الله‏عليه‏و‏آله هر وقت از تكذيب قريش و اذيت‏هاي ايشان محزون و آزرده مي‏شدند، هيچ چيز آن حضرت را مسرور نمي‏كرد مگر ياد خديجه؛ و هرگاه خديجه را مي‏ديد مسرور مي‏شد»(26)

ذهبي مي‏گويد: مناقب و فضايل خديجه بسيار است؛ او از جمله زنان كامل، عاقل، والا، پاي‏بند به ديانت و عفيف و كريم و از اهل بهشت بود. پيامبر اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله كراراً او را مدح و ثنا مي‏گفت و بر ساير امّهات مؤمنين ترجيح مي‏داد و از او بسيار تجليل مي‏كرد. به حدي كه عايشه مي‏گفت: بر هيچ يك از زنان پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله به اندازه خديجه رشك نورزيدم و اين بدان سبب بود كه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله بسيار او را ياد كرد.(27)