عثمان بن حنيف وقتى توسط طلحه و زبير به فرمان عايشه از بصره بيرون رانده شد در محلى به نام 'ذى قار' بين راه بصره و كوفه خدمت اميرالمؤمنين عليه السلام شرفياب و گزارش آنچه توسط ناكثين بر سر او و مردم آمده بود به سمع امام عليه السلام رساند، و از همان جا با سپاه حضرت به بصره بازگشت و با سپاه اهل جمل وارد نبرد شد و دليل بر حضور وى در جنگ جمل، اشعارى است كه ابن شهر آشوب از او نقل كرده است كه يك بيت آن چنين است:
- در جنگ هاى زيادى حضور داشته ام و اين جنگ ها مرا پير كرده است؛ اما هرگز نبردى چون نبرد جمل نديده ام. [ مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 163. ]
ابن حنيف بعدها در كوفه سكنا گزيد و در زمان حكومت معاويه دار فانى را وداع گفت. [ اعيان الشيعه، ج 8، ص 142. ]
عثمان بن خلف برادر عبداللَّه بن خلف است، عبداللَّه برادر عثمان از اصحاب جمل و ياران طلحه و زبير و از اشراف بصره بود و در ركاب عايشه كشته شد، اما برادرش عثمان بن خلف از ياران اميرالمؤمنين عليه السلام بود و در ركاب حضرتش با اهل بصره جنگيد و به سال 36 هجرى در همان نبرد "جمل" به شهادت رسيد. [ الجمل، ص 391؛ ر. ك: تاريخ طبرى، ج 4، ص 537. ]