راهنمای تحقیق «المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغه»

محمد دشتی

نسخه متنی -صفحه : 58/ 5
نمايش فراداده

سخن مجموعه آشنايى با نهج البلاغه

بسم الله الرحمن الرحيم

عصر ما، عصر ابزارهاى نوين، عصر ظهور روش ها و متدهاى شگفتى آور تحقيق و بررسى است با بصحنه آمدن ابزار و ادوات پيشرفته و كامپيوترهاى متفكر، تغييرات اساسى و غير قابل تصورى در بسيارى از علوم و فنون بشرى و كيفيت مطالعه و ارزيابى و يافتن مفاهيم ارزشمند نهفته در تاليفات بشرى، پديد آمد و سبك ها و متدهاى تحقيق را دچار تحولات چشمگيرى نمود، از اين رو نيازمنديهاى جديد و تازه اى براى نسل تشنه ى حقيقت عصرمان مطرح است.

همانگونه كه غذا خوردن و نوع غذاها و روش هاى بدست آوردن غذاهاى مورد لزوم، به نوع زندگى، به كيفيت كار و مسائل شغلى، به مشكلات ترافيك و زندگى شهرى، به نوع مديريت و سرگرميهاى ادارى، پيوند خورده است، كار تحقيقاتى و روش هاى يافتن و پرداختن مفاهيم ارزشمند آثار و تاليفات بشرى و فراهم آوردن غذاى معنوى جان و روان نيز نمى تواند از اينگونه تحولات و دگرگونى ها، جدا باشد.

با توجه به محدوديت هاى زندگى و مشكلات فراوان اجتماعى و پيچيدگى صنعتى شدن زندگى به روش ها و ابزار و ادوات و امكانات نوينى در تحقيق نيازمنديم و به ديدگاه هاى تازه اى در مطالعه و يافتن مطالب ارزشمند، بايد انديشيد.

"ياد اوقات فراغت و اعصاب سالم و وجود وقت لازم و فراوانى امكانات دوران هاى گذشته، همواره جاويدان باد".

يكى از عوامل پيشرفت كشورهاى مترقى دنيا، بازنگرى جدى در پيدايش و كاربرد ابزار و ادوات و روش هاى تحقيقاتى است كه با جديدترين و متكامل ترين روش ها به حيات مراكز تحقيقاتى

تداونم مى بخشند.

كشورهاى پيشرفته دنيا ممكن است منابع غنى و آثار فرهنگى، علمى، ادبى جهان سوم، بخصوص حوزه هاى علميه ى شيعه را نداشته باشند و با توطئه فرار مغزها و تاراج آثار فرهنگى دنيا نيز نتوانند سرمايه هاى لازم را فراهم آورند اما با مدرنيزه كردن، ابزار و ادوات تحقيقاتى و با بهره بردارى صحيح و بايسته، از سرمايه هاى موجود در مراكز تحقيقاتى، به اوج ترقى رسيدند و پيشرفت هاى شايسته اى داشته و دارند.

در يك نگاه واقع بينانه، اعتراف برخى از واقعيت ها، ضرورى و تلخ است كه:

الف- كشورهاى پيشرفته با سرمايه هاى اندك تنها با بكار گيرى ابزار و ادوات پيشرفته و روش هاى تحقيقاتى شايسته موفقند و ما با برخوردارى از منابع غنى، هنوز بفكر يافتن نيازمنديهاى ضرورى، اندر خم يك كوچه ايم.

ب- آنها با سرمايه هاى اندك، رفتند و رسيدند و ما بر روى دنيائى از ذخائر و معادن علوم، جاهل و گرسنه مانده ايم.

ج- آنها با مدرنيزه كردن ادوات تحقيق و كامپيوترى شدن كتابخانه ها و مراكز تحقيقايت، در عمق زلال علوم شنا مى كنند و ما در كنار درياى مواج و خروشان علوم و معارف قرآنى و آثار اهل بيت "ع"، سرگردانيم و بقول شاعر:

  • ماهيان نديده غير از آب پرس و پرسان ز هم كه آب كجاست؟

  • پرس و پرسان ز هم كه آب كجاست؟ پرس و پرسان ز هم كه آب كجاست؟

د- آنها بهمه ى سرمايه هاى خود رسيده و در فكر فرار مغزها و تاراج سرمايه هاى فرهنگى ملل جهانند و تازه احساس كمبود نموده، در فكر طرح هاى دراز مدت تحقيقاتى بسر مى برند و ما در شناخت و كشف و استخراج سرمايه هاى خود عاجزيم و پل هاى ارتباطى لازم را بوجود نياورده ايم.

ه- محققان فراوان كشورهاى پيشرفته بدنبال انتخاب موضوعات قابل تحقيق و ارزيابى تلاش مى كنند و مى گويند: درباره ى كدام موضوع مفيد بايد ارزيابى نمود ؟

اما در ديار ما و روزگاران آشفته ما، مفاهيم بلند و ارزشمند اسلامى، بدنبال محققان اندك و انگشت شمارند كه:

چه كسى بايد، روزى، روزگارى، به كنكاش و تحقيق پيرامون مباحث حياتى و سرنوشت ساز منابع قرآنى و حديثى بپردازد.

يعنى در آنجا محقق بدنبال موضوعات تحقيقاتى است و اينجا، موضوعات و مفاهيم در پى انتخاب محققان متعهد سرگردانند!!

و- در آن ديار مى گويند چه داريم؟ و چه دارند؟ و چه مى شود داشت؟ كه در اين ديار مى گوئيم، چه بايد كرد؟ و چگونه بايد يافت؟

''اگر در اين قلم زدن بى حاصل و دردمندانه، بيش از اين بگويم و مى ترسم شامل اين شعر باشم كه: سالها دل طلب جام جم از ما مى كرد++

آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مى كرد بنابراين بهتر است بجاى مطرح كردن دردها به راه حل ها بپردازيم''.