علي، برترين و والاترين انسان

استاد سيد محمد جواد مُهري

آخرين ساعات بيست و يكم ماه رمضان، لحظات آخر عمر علي را اعلام مي‏دارد. علي كعبه آمال عارفان و قبله ناسكان و زاهدان و الگوي اولياي خدا؛ علي آينه تمام نماي رسول خدا و مجمع همه فضائل و كمالات انساني. رادمردي كه علمش و اخلاقش و منشش و شجاعتش و كرامتش و زهدش و جوانمرديش و سخاوتش زبانزد خاص و عام ، دشمن و دوست، كافر و مسلمان مي‏باشد، به دست شقي‏ترين مردم ، در پگاه نوزدهم رمضان ـ شب قدر اولياء ـ با شمشير زهرآگين ضربه مي‏خورد و پس از دو روز، سرانجام به لقاء محبوب مي‏رسد و از رنجهاي دنيا آسوده مي‏شود.

آنچه مايه تعجب است، اين كه چقدر بايد شقاوت و سنگدلي در قاتلين علي وجود داشته باشد كه چنان شخصيت والايي و انسان كاملي را به قتل برسانند؟ آيا آن همه سخنان درربار پيامبر را در شأن علي نشنيده بودند ؟ چرا ؟ شنيدند و از نزديك شاهد آن بودند ولي چون بصيرت نداشتند ، ترتيب اثر نمي‏دادند. شناخت علي ايمان و تقوا مي‏خواهد و آنان از ايمان تهي بودند و بويي از تقوا به مشامشان نخورده بود. «يا علي لا يحبّك الاّ موءمن و لا يبغضك الا منافق» اي علي! دوستت ندارد جز مؤمن و دشمنت نمي‏دارد جز منافق و چه زيادند آن منافقان كوردل كه در تمام مدت چهار سال خلافت اميرالمؤمنين با او جنگيدند و كارزار كردند. برخي به خاطر دشمنيهاي ديرينه و براي انتقام از كشته شدن پدران و اجدادشان با شمشير ذوالفقار و برخي به خاطر حب جاه و مقام ولي آنچه از همه دردناكتر است آنان كه به خاطر رسيدن به منصب با علي مي‏جنگيدند در حالي كه همان ها در ركاب رسول خدا (ص) كارزار كرده بودند و روزي شمشيرشان اسلام را ياري مي‏داد ، طلحه ها و زبيرها ! اين ها دل علي را بيش از ديگران آزرده مي‏كردند و او را رنج مي‏دادند . مي‏گويند وقتي حضرت ، شمشير زبير را پس از به هلاكت رسيدنش مشاهده كرد ، متأثر شد و شايد هم گريست زيرا باور نمي‏كرد چنين مدافعي از اسلام ، روزي بر مجسمه اسلام حقيقي و بر قرآن ناطق شمشير بكشد و در لشكر دشمنان اسلام درآيد.

يكي از پژوهشگران اسلامي معتقد است كه بيشتر رواياتي كه از رسول خدا (ص) درباره علي عليه السلام نقل شده ، مربوط مي‏شود به سال آخر عمر آن حضرت.

آري! پيامبر(ص) خود مي‏ديد كه برادرش و وصيّش و جانشينش و نور ديده‏اش، پس از او، گرفتار چه جانوران خون‏آشامي مي‏شود. رسول خدا مشاهده مي‏كرد كه پس از رحلتش، براي بيعت گرفتن از علي در خانه دخترش را مي‏سوزانند و او را بين در و ديوار فشار مي‏دهند . پيامبر خوب مي‏دانست كه اين سست عنصران بي‏وفا ، پيش از خشك شدن آب غسل بدن مطهرش ، توطئه مي‏كنند و علي را خانه نشين مي‏نمايند و با زور سرنيزه ، ياران علي را به بيعت وامي‏دارند و سپس با علي آن كار مي‏كنند كه تاريخ را براي هميشه ننگين ساخته است ولي علي عليه السلام همچون درّ شهواري در تاريخ اسلام مي‏درخشد و تابش نور وجود مقدسش تا قيام قيامت ، قلب حق جويان و خدا خواهان را فروغي جاودانه مي‏بخشد.