اسلام است ـ قرار مىدهد، مىفرمايد: (وَ الَّذينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ وَ مِمّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ); «كسانى كه دعوت پروردگارشان را پذيرفتند و نماز را برپا داشته و كارهايشان به طريق مشورت، در ميان آنها صورت مىگيرد و از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مىكنند. (1)
خداوند به پيامبر اسلام نيز با صراحت دستور مىدهد كه با مؤمنان در امور مهم مشورت كند، با اين كه مىدانيم آن حضرت علاوه بر ارتباط مستقيم با عالم وحى از نظر عقلانى مافوق افراد بشر بود و با اين حال مىفرمايد: (وَ شاوِرْهُمْ فِى الاَْمْرِ). (2)
در مسأله مشورت مهم انتخاب مشاورى است كه داراى صفات ويژه اى باشد كه در خطبه بالا به آن اشاره شده است و آن اين كه خيرخواه و مهربان و آگاه و پرتجربه باشد. «اَلنّاصِحِ الشَّفيقِ الْعالِمِ الْمُجَرِّبِ).و به يقين مخالفت با رأى چنين كسى نتيجه اى جز حسرت و ندامت نخواهد داشت.
درست است كه متمرّدان لجوج در صفّين، با امام (عليه السلام) به مشورت ننشستند، ولى به هر حال امام (عليه السلام) نظر خيرخواهانه خود را به عنوان رأى ناصح شفيق و عالم مجرّب در اختيار آنان گذارد، ولى افسوس و صد افسوس كه آنها نه تنها پذيرا نشدند، بلكه با امام (عليه السلام) به مبارزه برخاستند و او را تهديد به قتل كردند و نتيجه آن، همان رسوايى تاريخى و ندامت شديد و غير قابل جبران بود. و اين خيره سرى راه را براى حكومت جائران در آن منطقه تا قرنها هموار ساخت.
1 ـ سوره شورى، آيه 38. 2 ـ سوره آل عمران، آيه 159.