شكّى نيست كه رسالت امامان معصوم(عليهم السلام)، كه منصب الهى امامت جامعه را بر عهده دارند، نجات جامعه بشرى از ورطه جهل و خرافات، و انحراف از مبانى دينى و اخلاقى و هدايت آن به سوى كمال واقعىِ انسانى و سعادت اخروى است. اين مهم زمانى تحقق عينى مى يابد كه پيشوايان حقيقى جامعه، سردمدار امور و در يك كلام، در صدر كار باشند تا در سايه اين حاكميت و زعامت، بتوانند به تبيين و تفسير فرهنگ و انديشه اصيل اسلامى بپردازند.
با توجه به اوضاع اجتماعى و سياسى جامعه اسلامى و وضعيت شيعيان در عصر امام سجّاد(عليه السلام)، اعمال جنايت كارانه امويان در حق امام حسين(عليه السلام) و خاندانشان، موجى از ترس و وحشت را بر جامعه اسلامى، به ويژه شيعيان و دوستداران اهل بيت(عليهم السلام)، حاكم ساخت; زيرا مخالفان حكومت فاسد و ظالم اموى احساس كردند كه حكومت جبّار بنى اميّه براى حفظ اقتدار و سيطره خويش، از هيچ عملى فرو گذار نيست. اين اختناق و وحشت حاكم (چنانچه در صفحات آينده خواهد آمد) با حوادثى همچون كشتار مدينه و سنگ باران خانه خدا به اوج خود رسيد.
تبليغات گسترده مبلّغان دربارى به نفع حكومت اموى و بر ضد مخالفان آنان، به خصوص بنى هاشم، ممنوعيت نقل احاديث پيامبر(صلى الله عليه وآله)در مورد اهل بيت(عليهم السلام)همراه با جعل احاديث به نفع دستگاه حاكم و تهديد و تطميع افراد، همه دست به دست هم داده و اهل بيت(عليهم السلام) را در مظلوميتى بى نظير نگه داشته بود. پس از گذشت پنجاه سال از رحلت رسول خدا(صلى الله عليه وآله)، اهل بيت(عليهم السلام) آن حضرت در دو شهر مكّه و مدينه، كه زادگاه و مركز حكومت اسلام بود، چندان طرفدار نداشتند و در كوفه نيز دوست داران ايشان تحت سلطه عبيداللّه بن زياد خون آشام بودند. در اين برهه از زمان، امام سجّاد (عليه السلام)فرمودند: «در مكّه و مدينه بيست نفر نيست كه ما را دوست داشته باشد.»(1)