نقد برهان ناپذیری

عسکری سلیمانی امیری

نسخه متنی -صفحه : 219/ 160
نمايش فراداده

مي ‏كنم محمول را رد كنم، تناقض به وجود مي ‏آيد... اما اگر موضوع و محمول را يك‏جا ردّ كنم، تناقض وجود ندارد؛ زيرا، چيزي باقي نمانده است كه بتواند متناقض باشد. اثبات مثلث و ردّ سه زاويه در آن، خود متناقض است، ولي در ردّ مثلث همراه با ردّ سه زاويه، تناقض وجود ندارد. همين مطلب در مفهوم يك موجود مطلقاً ضروري نيز جاري است. «خداوند قادر مطلق است» حكمي ضروري است؛ ما نمي ‏توانيم خداوند را ابقا كنيم و قدرت مطلقه‏اش را ردّ نماييم، ولي اگر بگوييم: «خداوندي وجود ندارد» قدرت مطلقه و هر محمول ديگري همراه با موضوع مردود خواهد بود، به گونه‏اي كه در اين‏جا تناقضي پيش نمي ‏آيد.(1)

كلّيّت اين ادعا كه اگر موضوع با تمام محمولاتش در قضاياي اين هماني ردّ شوند، تناقضي پيش نمي ‏آيد، قابل قبول نيست، و مثال مثلث با قضيه محل بحث تفاوت دارد

1. همان، ص 43.