دنبال ملاك صدق و كذب بگرديم. براي احراز صدق قضيه موجبه بايد اولاً، تحقق موضوع و محمول را از راه تجربه يا عقل احراز كنيم، ثانياً، ثابت كنيم كه اين موضوع و محمول به يك وجود متحققاند؛ مثلاً در قضيه «حسن دانشجو است» بايد اولاً، حسن و دانشجويي موجود باشد و ثانياً، اين دو وجود به يك وجود، موجود باشند، اما اگر حسن و يا دانشجويي در كار نباشد و يا هر دو باشند، ولي به يك وجودْ موجود نباشند، آن قضيه موجبه كاذب است. براي احراز صدق قضاياي سالبه بايد از راه تجربه يا عقل احراز كرد كه موضوع و محمول به يك وجود موجود نيستند، خواه موضوع و محمول موجود باشند، ولي به يك وجود موجود نباشند، خواه يكي از آن دو يا هر دو موجود نباشند. بر اين اساس به موارد ذيل بايد اشاره كرد:
الف) صدق هليات بسيطه موجبه به اين است كه موضوع قضيه مصداق داشته باشد، زيرا مفاد هليات بسيطه موجبه ثبوت الشي ء است؛ يعني وجود داشتن يك چيز، به عبارت ديگر، مجموعه موضوع در مجموعه وجودها يافت شود.
صدق سالبه بسيطه اين است كه مجموعه موضوع در مجموعه وجودها، يافت نشود و كذب هليات بسيطه در موجبه اين است كه مجموعه موضوع در مجموعه وجودها يافت نشود و در سالبه اين است كه مجموعه موضوع در مجموعه وجودها، يافت شود.
ب) صدق هليات مركبه به اين است كه موضوع و محمول به يك وجود موجود شود و كذب آن به عدم تحقق موضوع و محمول به يك وجود است صدق هليات مركبه سالبه به اين است كه موضوع و محمول به يك وجود موجود نباشد و كذبش آن كه آن دو به وجود موجود باشند.
ج) صدق موجبه در حمل ذاتي اولي به اين است كه موضوع متحقق باشد. در نتيجه، مجموعه موضوع در مجموعه محمول اشتراك داشته باشد، زيرا محمول عين موضوع است. كذب موجبه در حمل ذاتي اولي به اين است كه موضوع موجود نباشد، زيرا از يك طرف، محمول عين موضوع است و از طرف ديگر، مفاد حمل اشتراك موضوع و محمول است، پس اگر موضوع موجود نباشد اشتراكي هم وجود