دست داشتند مانند قتل كريم من مى توانم مطمئناہ بگويم كه هيچكدام از اين افراد از اين نهضت نيستند مسئول سفارت هنوز مشكوك بود و پرسيد آيا نهضت آزادى و رهبران مذهبى مى توانند از نفوذشان در آنجا استفاده كنند؟ انتظام جواب داد آنها حتماہ سعى خواهند كرد 5 انتظام بعد از به قول خودش "مسئله حساس" در مورد زمان بندى دولت انتقالى را مطرح كرد نهضت آزادى از بازگشت شاه مى ترسد شايعات مى گويند كه ژنرال اويسى با كارتر ملاقات كرده كه براى يك كودتاى متقابل پشتيبانى بگيرد.

نهضت آزادى فكر مى كرد نمى توانست زياد براى حرمت به طرف دولت ملى منتظر بماند نهضت درك كرده كه چرا بختيار بايد زمانى كه شاه نرفته در قدرت باشد ولى فكر مى كرد كه در سه هفته تا يك ماه بعدى شوراى سلطنت مجبور خواهد بود دولت جديد مورد تاييد خمينى را روى كار بياورد.

مسئول سفارت شعايه اويسى را به عنوان يك دروغ مبتذل توصيف كرد و مسئله را به اين محدود كرد كه دولت آمريكا از هر دولت قانونى حمايت مى كند ولى نمى خواهد روى اگر و شايدها فكر كند 6 كارمند سفارت از "اميرانتظام" پرسيد آيا در مورد وضع اقتصادى كشور فكر شد؟ آيا انقلاب اسلامى وقتى شاه رفت اجازه خواهد داد كه مردم به كارها برگردند اگر نه كشورى نمى ماند تا انقلاب آن را تسخير كند تدريجا انتظام لبخندى زد و گفت بله ما نقشه هايى داريم براى آن او اشاره كرد كه نهضت آزادى جدا در مورد تعديل فشارهاى اقتصادى بعد از رفتن شاه فكر كرده ولى او در جزئيات نمى رفت 7 ملاقات دوم با دكتر ميناچى از كميته دفاع از آزادى و حقوق بشر همان زمينه هاى صحبتهاى قبلى بررسى شد ميناچى گفت جلسه روحانيت در 8 ژانويه نقشه اى كشيده كه در آن روحانيون در تمام كشور خواستار آرامش در مساجد شده بودند اين قبلاہ در تهران از 9 ژانويه در جريان بوده ميناچى گفت هيئت مديره كميته دفاع از آزادى حقوق بشر روز 14 ژانويه جلسه داشتند تا همكارى كاتم با وزير دادگسترى بختيار تصويب كنند ولى خاطرنشان ساخت كه اين همكارى به وزارت دادگسترى محدود مى شود و اهدافش مشكلات حقوق بشر هستند مسئول سفارت اين را تشويق كرد 8 ميناچى گفت رهبران مذهبى ميانه رو قم در مورد رفتن شاه مقدارى عصبى بودند ميناچى مسئله شوراى سلطنت را با على امينى در ميان گذاشته بود و فكر كرده خوب است از روحانيون هم در اين شورا باشند او 10 ژانويه با شريعتمدارى ملاقات مى كند و گفت مسئله را عنوان خواهد كرد او مطمئن بود كه مثلث قم حاضر بودند در چنين كارى كمك كنند 9 ميناچى گفت: مسائل شوراى سلطنت هنوز مغشوش بودند بختيار در مورد شوراى قانونى در ماده 38 صحبت كرده بود ولى شاه تحت ماده 42 مى رفت كه به او اجازه مى داد هر كسى را براى شوراى سلطنت انتصاب كند.

ميناچى گفت بحث اخير در مورد شوراى 7 نفره فقط با قسمتى از عضويت قانونى ماده 38 بوده او نمى توانست تفكر فعلى چيست ولى حدس مى زد كه بحثهايى زيادى رد و بدل شود تا مسئله حل گردد.

سوليوان 3 شماره سند سفارت آمريكا تهران از: وزارت امور خارجه واشنگتن به: 14 ژانويه 97 تاريخ:

نهضت آزادى در وقايع اخير

محرمانه 14 ژانويه 97 تهران 07600 از: سفارت آمريكا تهران به: وزارت امور خارجه واشنگتن فورى موضوع: نهضت آزادى در وقايع اخير خلاصه: انتظام به كارشناس سفارت گفت كه اعلام افراد شوراى سلطنت براى نهضت آزادى مشكلى پيش نخواهد آورد.

نهضت آزادى فكر مى كند مجلس، بختيار را تاعئيد كند.

برگشت خمينى در آينده به ايران كه گزارشات مطبوعات مى گويند آنقدر حتمى نيست بعضى از گروهايى كه امنيت را به عهده گرفته اند از گروهاى نهضت آزادى هستند در مورد ديگران اطلاعات كامل موجود نيست تظاهرات تا آخر هفته 19 18 ژانويه ادامه خواهد داشت 13 ژانويه تظاهرات دانشگاه توسط نهضت آزادى برگزار و كنترل شد نقشه هاى نهضت آزادى براى آرامش بعد از شاه پيشرفت مى كند.

1 كارشناس سياسى استمپل با اميرانتظام عضو كميته مركزى نهضت آزادى ملاقات كرد تا وقايع اخير را بررسى كنند اميرانتظام گفت شوراى سلطنت كه 13 ژانويه تعيين شده براى نهضت آزادى مشكلى پيش نمى آورد وارسته و تهرانى مخالفين صادق بودند با سوابق خوب و على آبادى هم در موردش نظر خوبى دارند 2 انتظام گفت كه معتقد است كه مجلس وقت گذرانى كند ولى عاقبت از بختيار حمايت خواهد كرد در حالى كه بعضى از اعضاى مجلس شايد خواهان روى كار آمدن ارتش باشند " كه همه معتقدند موجب كناره گيرى بختيار خواهد شد اكثريت به مصالح كشور راعى خواهند داد " نهضت آزادى محتاطانه با نمايندگان در مورد راعى صحبت و تشويق خواهند كرد چون راعى نهائى هنوز داده نشده.

3 در مورد برگشت خمينى به ايران انتظام گفته على رغم گزارشات مطبوعات خمينى هنوز تصميم نگرفته چه موقع برگردد گروه نهضت آزادى در اينجا و از جمله سيد محمد بهشتى ترجيح خواهد داد كه خمينى سفرش را بيشتر از يك يا دو روز به عقب بيندازد تا وضع ارتش و امنيت آرام گردد انتظام گفت كه در واقع به خاطر امنيت خمينى نگران است مسلما گروههاى خارج از جنبش اسلامى هستند كه خوبى خمينى را نمى خواهند افراطيون در 50 سال قبل خيلى از مليون را كشته اند و انتظام نمى خواهد خمينى بعدى باشد وضع امنيتى در ايران اگر خمينى موقع برگشت گشته شود آنقدر وحشتناك مى شود كه نمى توان تصور آن را كرد 4 انتظام گفت تعدادى از روزنامه هاى محلى فارسى منجمله آيندگان وقتى عنوان مى كنند كه خمينى به هر كشورى كه به شاه پناه دهد حمله مى كند اشتباه مى كند انتظام گفت " ما اميدواريم كه او در مورد گروه خمينى دقيق صحبت كند خمينى درك مى كند كه ممكن است ضرورى باشد كه براى خارج ساختن شاه از ايران به او در آمريكا و يا اروپا پناهندگى داده شود و كشور مذكور توسط نهضت اسلامى مورد مواخذه قرار نخواهد گرفت.

" 5 گروههائى كه در چند محل طبق گزارشات مسئوليت امنيت را از پليس گرفته اند احتمالا گروههاى امنيتى نهضت آزادى هستند انتظام گفت تمام آنها كه شمال اطراف تبريز و قسمتهاى ديگر آذربايجان شرقى را به دست گرفته اند به طور حتم نهضت آزادى هستند گزارشاتى از شهرهاى جنوبى مانند شيراز نداشتيم همچنين نكته مثبت به قول انتظام تظاهرات مردم در دانشگاهها روز 13 ژانويه كه در اوج خود 200000 نفر به گفته به نهضت آزادى ولى تماشاچيان باتجربه مى گويند " 100000 " صد در صد توسط جنبش اسلامى كنترل مى شده به گفته انتظام نهضت آزادى هم مانند ما از اين مسئله تعجب كرده چون حزب توده در دانشگاهها قوى بوده " نكته: انتظام به طور واضح فكر مى كرد كه اين نتيجه كار تشكيلاتى خوبى بوده كه نهضت آزادى انجام داده ولى حاضر نبود تمام اعتبار را به نهضت اختصاص دهد چون او و ديگران معتقد بودند كه ماركسيستها مقدارى از اين جريان خوشحال شدند " نهضت آزادى در آخر هفته 19 18 ژانويه تظاهرات اساسى خواهد داشت چه شاه بماند چه نماند 6 انتظام گفت كه نهضت آزادى از قبل براى روز رفتن شاه برنامه ريزى كرده آيت الله ها هم صحبتهاى آرام كننده كرده بودند و خواهد كرد نهضت آزادى خود گروههاى تشكيل داده تا از مجسمه و ساختمانهاى عمومى حفاضت كنند وقتى كارشناس سياسى در مورد اين گروهها و گروههايى كه امنيت شهرها را به دست گرفته بودند پرسيد انتظام گفت كه آنها از گروهاى مختلف مذهبى مى آيند.

" نظر: ما حدس مى زنيم كه مقدارى از اينها و بيشتر تشكيل دهنده يا مجاهدين و يا وابسته به مجاهدين هستند " .

سوليوان.