77 شماره سند

صورت مذاكرات با دكتر حسين مهدوى از رهبران جبهه ملى:

9 فوريه 20 - 196 بهمن 1431 تاريخ: ويليام جى.
ميلر از: سفير به: سند شماره 77 حسين مهدوى - 2 طبقه بندى: خيلى محرمانه موضوع: صورت مذاكرات با دكتر حسين مهدوى از رهبران جبهه ملى تاريخ: 9 فوريه 20 - 196 بهمن 1431 از: ويليام جى.
ميلر به: سفير شركت كنندگان: دكتر حسين مهدوى از جبهه ملى و ويليام گرين ميلر زمان مكالمه: 6 فوريه 17 - 1963 بهمن 1431 اظهار نظر: اشاراتى كه در اينجا از دكتر حسين مهدوى نقل شده جالب است زيرا نشانگر نحوه مخالفت جبهه ملى با رفراندوم 26 ژانويه " 6 بهمن " است.
براى اشخاصى نظير مهدوى، لااقل اين تصميم در درجه اول به دلايل روشنفكرى گرفته شده كه ظاهراہ ملاحظات سياسى تاكتيكى بلافاصله در آن ناديده گرفته شده است.
خلاصه مكالمه دكتر مهدوى ابتدا از من پرسيد كه نظر من در باره حوادثى كه در پايان ژانويه رخ داده است چه بود.
من گفتم كه آشكارا بنطر مى رسد كه بيشتر ايرانيان و در واقع اكثريت قاطع آنان با برنامه شاه موافقند و رفراندوم بروشنى اين نكته را نشان داد من گفتم كه ناظران غربى از قبيل مطبوعات، معتقدند كه سرانجام اصلاحات مهمى در پيش رو خواهد بود.
و جبهه ملى براى بسيارى بصورت يك نيروى هدر رفته ظاهر مى شود و با آسيابهاى بادى قديمى حركت مى كند.
من پرسيدم چرا جبهه ملى تصميم گرفت كه با رفراندوم مخالفت كند.
دكتر مهدوى گفت: تمامى مسئله رفراندوم براى جبهه ملى يك مسئله دشوار است و از نظر گاه جبهه ملى، همراهى و همگامى با شاه به منزله تسليم است.
و اين به معنى اعتراف بدان خواهد بود كه ديكتاتورى بهترين نوع حكومت براى اجراص اصلاحات مورد لزوم در ايران است.
معذالك جبهه ملى از اصلاحاتى كه بتوسط شاه انجام مى گيرد طرفدارى مى كند.
و لذا تصميم گرفته شد كه با بكار بردن فرمول  اصلاحات ارى 7 ديكتاتورى شاه خير  با رفراندوم مخالفت شود.
در اين مرحله مهدوى ابتدا با بكار بردن منطق فنى و تلقى تمامى اين موضوع به عنوان اينكه يك مسئله فلسفى است بجاى آنكه مربوط به اوضاعى باشد كه در آن اقدامات گروههاى سياسى در نظر گرفته مى شود، به بحث پرداخت.
او گفت:  نهايتاہ اين راهها به اين منجر مى شود.
كه يا بايد با رفراندوم مخالفت كرد و يا از آن پشتيبانى نمود و هر دو شق آن براى ما يك بدبختى بزرگ خواهد بود.
بنابراين ما مسئله را با جدا كردن شاه از اصلاحات حل كرديم روشنى اين راه حل براى ما اهميت اساسى داشت  .
تصميم رگفته شد كه ميتينگهايى بر پا شود و بازار تعطيل گردد، و خط حزبى از اين قرار بود كه تاكيد كند كه مخالفت آنها با رفراندوم به منزله مخالفت با اصلاحات نيست، بلكه مخالفت با شيوه خود كامه كسى است كه اصلاحات در چهار چوب انجام مى گيرد.
من گفتم تا آنجا كه من اطلاع دارم عقيده عده زيادى بر اين است كه جبهه ملى با شاه مخالفت مى كند تا در نقطه ديد مردم قرار گيرد.
من گفتم كه كشاورزانى كه از طرف شاه به آنها زمين داده شده است، به سختى مى توانند شاه را فردى مستبد تصور كنند.
و نيز گفتم كه زد و خوردهاى پراكنده در دانشگاه به منزله اقدامات بى ثمر و بيهوده مى باشند.
كه منعكس كننده فقدان جهت گيرى از سوى جبهه ملى است.
مهدوى در پاسخ گفت: جبهه ملى معتقد است كه تصميم مخالفت با رفراندوم براى اينكه از سوى شاه ديكته شده است انتخاب صحيحى است كه در بنرامه دراز مدت اتخاذ شده است.
مهدوى گفت كه حكومت از طريق كنترل نيروهاى امنيتى و مطبوعات و راديو هميشه امتياز داشته است.
مردم بالاخره سرخورده شده و از ميان همه اين تبليغات حقيقت را درك خواهند كرد همانطور كه اندكى بعد از آخرين دلگرمى شاه كه سيستم احزاب دو گانه بوده، سرخورده شدند.
مهدوى گفت من ميدانم كه افكار عمومى اكنون از شاه پشتيبانى مى كند ولى اين وضع تغيير خواهد كرد و شاه موقعيت خود را با تعيين رفراندومى كه به آسانى بدست آورده تضعيف خواهد كرد.
چه كسى باور مى كند كه آرا اخذ شده همان طورى كه ادعا گرديد 99 درصد بوده است؟ مردم بزودى خواهند ديد كه شاه قادر نيست اصلاحاتى را كه آغاز كرده به انجام برساند و در نهايت نيروى محركه اى كه دراين اصلاحات موثر بوده از سنجابى است.
شاه نمى تواند مدت زيادى يك رهبر مورد حمايت عمومى را تحمل كند.
همانطورى كه در گذشته نيز اين واقعيت نشان داده شده است.
كشمكش بين ارسنجانى و شاه فراخواهد رسيد و هنگامى كه ارسنجانى برود چه خواهد شد؟ چه اتفاقى خواهد افتاد اگر شاه كشته شود؟ قتل، يك هنر بسيار پرورش يافته در ايران است.
بيارى هستند كه اكنون حاضرند دست به چنين كارى بزنند.
آنچه كه مرا نگران مى كند اين خطر هميشه حاضر است كه شاه با وزيران ارشد ممكن است ناگهان از صحنه كنار زده شوند.
ديكتاتورى يك راه موثر براى انجام برنامه ها است همانطورى كه هيتلر و استالين و نه حتى مانند پدرش، او ديكتاتورى ضعيف است كه از يك شوق به شوق ديگر در نوسان است.
توزيع املاك آخرين شوق او بود و بايد بشنويد كه ملاها در مساجد در باره روياهاى شاه چه چيزهايى مى گويند.
مهدوى گفت :كشاورزان ممكن است  در حال حاضر  از شاه پشتيبانى كنند ولى اگر دستگاه ادارى اصلاحات بر هم بخورد همانطورى كه حتماہ بر هم خواهد خورد، چه اتفاقى خواهد افتاد؟ ملاكينى كه از آنها سلب مالكيت شده است و بازاريها و روشنفكران و ملاها اكنون با شاه مخالفند.
اگر انتظارات كشاورزان براورده نشود آنها نيز به مخالفان خواهند پيوست.
هنگامى كه بودجه آينده مورد بحث قرار گيرد چه خواهد شد؟ بهاى اصلاحات را به كسى خواهد پرداخت؟ آيا شاه هزينه هاى نظامى را به ميزان 20 درصد كاهش خواهد داد؟ آيا شاه براى پرداخت بدهى هاى مربوط به برنامه توزيع زمين، از بودجه هاى صنايع و ارتباطات خواهند كاست؟ چه كسى اين شكاف را پر خواهد كرد؟ آيا ايالات متحده حتى در صورتى كه شاه بودجه نظامى خود را كاهش ندهد بهاى آن را خواهد پرداخت؟ من در پاسخ گفتم.
بعقيده من حكومت ايالات متحده تا اندازه اى به اين اصلاحات آغاز شده مساعدت خواهد كرد ولى اينكه به چه طريق يا تا چه اندازه اى، اكون بحث در اين باره بيار زود است.
من پرسيدم: اگر اصلاحات موفقيتداشت جبهه ملى چكار مى كرد؟ مهدوى بار ديگر تكرار كرد كه گمان نمى كند اين حكومت بتواند اصلاحات را به انجام برساند و اگر رژيم بزودى اين اصلاحات را انجام دهد آنگاه مسئله تقابل ديكتاتورى حكومت نماينده مردم براى همه بروشنى مشخص خواهد شد.
او گفت من مى دانم كه حكومت ايالات متحده از شاه پشتيبانى مى كند زيرا براى نخستين بار ظاهرا اصلاحات با معنايى صورت مى گيرد من فكر مى كنم ايلالات متحده مى خواهد اصلاحاتى نظير توزيع زمين همراه با رشد يك حكومت دمكراتيك صورت بگيرد و براى شما پشتيبانى از يك ديكتاتور انجام دهد.
آسانتر است.
ولى اگر اين اصلاحات انجام گرفت آيا شما همچنان از شاه پشتيبانى خواهيد كرد و به آنهايى كه خواهان يك حكومت مردمى هستند، كمك نخواهيد نمود؟ من گفتم كه: هفتاد و پنج درصد از مردم يعنى كشاورزان در پشت سر شاه قرار گرفته اند و تا زمانيكه اوضاع چنين است ادعاى جبهه ملى مبنى بر اينكه آنها نمايند  مردم  هستند تو خالى بنظر مى رسد.
مهدوى در پاسخ گفت كه كشاورزان گروهى را تشكيل مى دهند كه جبهه ملى درگذشته به آنها سترسى نداشت زيرا آنها بعلت ماهيت ساخت اجتماعى ايران از زندگى سياسى بدور بودن، ولى اكنون شاه براى ما دسترسى به آنها را ممكن ساخته است.
كارگران در شهرهايى نظير، اصفهان، آبادان و تهران در انتخابات گذشته به طور محكمى پشت سر ما ايستاده بودند و ما پشتيبانى آنها را بار ديگر بدست خواهيم آورد.
آنها به ما روى خواهند آورد.
اگر برنامه شاه موفق شود، تمايلات سياسى كشاورزان همراه با رفاه آنان رشد خواهد كرد.
بهر ترتيب شاه تا و تخت خود را حداكثر براى دو سال تامين كرده است مگر اينكه در اين ميان به قتل برسد.
ما مى توايم صبر كنيم.
من پرسيدم: جبهه ملى با ادامه دستگيرى رهبرانش از طرف رژيم چه برخوردى دارد؟ مهدوى گفت: هر چه بيشتر از طرف رژيم دستگير شوند براى آنها آسانتر خواهد بود كه بگويند كه شاه يك رهبر مستبد است.
شاه شهامت آن را نخواهد داشت كه رهبران جبهه ملى را در زندان نگهدارد.
فشارهاى متعددى عليه شاه وارد مى شود.
او نيازمند پشتيبانى مالى ايالات متحده است و استطاعت آن را ندارد كه مانند رضا شاه در اوضاع مشابهى بى رحم باشد.
ويليام گرين ميلر خيلى محرمانه 87 شماره سند زمان: 25 ماره 4 - 1963 فروردين 2431 تاريخ:

نظريات جبهه ملى در باره كودتا، قتل، و... و مسائل درباره اوضاع اقتصادى كنونى در ايران:

سند شماره 87 حسين مهدوى - 3 طبقه بندى : خيلى محرمانه شركت كنندگان: دكتر حسين مهدوى از رهبران جبهه ملى ويليام گربن ميلر از سفارت آمريكا زمان: 25 ماره 4 - 1963 فروردين 2431 مكان: خانه دكتر مهدوى موضوع: نظريات جبهه ملى در باره كودتا، قتل، جانشينان احتمالى شاه و مسائل ديگرى در باره اوضاع اقتصادى كنونى در ايران اظهار نظر: اكنون كه بيشتر اعضا كميته مركزى در زندان هستند دكتر مهدوى يكى از رهبران عمده جبهه ملى بشمار مى رود.
مهدوى مدعى است كه نظريات او تنها با نظريات گروه روشنفكران جوان و بلكه با نظريات گروه ميانه رو قديمى تر به رهبرى الهيار صالح يكى است.
اوضاع اقتصادى كنونى دكتر مهدوى گفت: هنگامى كه در دفتر اقتصادى ازمان برنامه بوده است به تهيه برنامه سوم كمك كرده بو.
او گفت كه پيش بينى هايى برنامه سوم مبتنى بر نتايج اقتصادى