اخلاق معاشرت (05)

جواد محدثی

نسخه متنی -صفحه : 4/ 2
نمايش فراداده

* بخشي از اخلاق نيكو، در «خوشرويي» متجلّي است، بخشي در «خوشخويي» و بخشي هم در «خوشگويي».

شايد گيراتر از «حُسن خلق»، واژه اي نباشد كه ترسيم كننده روحي زلال و طبعي بلند و رفتاري جاذبه دار باشد. چيزي كه عنوان برجسته رفتار يك مسلمان است و معيار كمالِ ايمان يك مؤمن، آنگونه كه رسول خدا(ص) نيز، به اين فضيلت متعالي آراسته بود.

بخشي از اخلاق نيكو، در «خوشرويي» متجلّي است، بخشي در «خوشخويي» و بخشي هم در «خوشگويي». و چه خوش است كه به اين سه «خوش» مبارك و مقدس، بپردازيم و از آنها كليدي براي گشودن قلعه دلها و عاملي براي تحكيم رابطه ها بسازيم.

خوشرويي

در مواجهه دو نفر با يكديگر، پيش از هر سخن و عمل، دو صورت با هم روبه رو مي شود. مواجهه دو انسان با هم و كيفيت اين رويارويي چهره ها، نقش عمده در نحوه گفتار و رفتار دارد و رمز گشايش قفل دلهاست.

«خوشرويي»، هم در نگاه مطرح است، هم در لبخند. هم در گفتار آشكار مي شود، هم در رفتار.

چه بسا رابطه ها و دوستيهايي كه با «ترشرويي» و «اخم كردن» و «عبوس شدن» به هم خورده است. از سوي ديگر مبدأ بسياري از آشناييها هم يك «تبسّم» بوده است.

وقتي با چهره شكفته و باز با كسي روبه رو مي شويد، در واقع كليد محبت و دوستي را به دستِ او داده ايد. برعكس، چهره اخمو و ابروهاي گره خورده و صورتِ درهم و بسته، دريچه ارتباط و صميميّت را مي بندد.

اگر اين خوشرويي و خنده رويي با نيّت پاك و الهي انجام گيرد، علاوه بر تأثير محبّت آفرين، «حسنه» و «عبادت» به حساب مي آيد.

از امام باقر(ع) سخن بياوريم كه فرمود:

تَبَسُّمُ الرَّجُلِ في وَجْهِ اخيهِ حَسَنَةٌ.(1)

«لبخند انسان به چهره برادر ديني اش «حسنه» است!»

تبسّم، مبدأ بسياري از آشناييها و زداينده بسياري از غمها و كدورتهاست. شگفت از كساني است كه از اين كار بي زحمت و رنج و خرج، كه بركات فراوان دارد، طفره مي روند و به سختي حاضرند «گُلخنده» مسرّت را بر لبان خود و چهره ديگران بيافرينند.

برخورد با چهره باز با ديگران، آنان را آماده تر مي سازد تا دل به دوستي با شما بسپارند. خنده رويي و بشّاش بودن، ديگران را دل و جرأت مي بخشد، تا بي هيچ هراس و نگراني، با شما باب آشنايي را باز كنند و سفره دلشان را پيشتان بگشايند.

اگر با خوشرويي، بتوانيد بار سنگين غم دوستان را سبك كنيد، كارتان عبادت است و اگر با يك تبسّم، بتوانيد خاطري را شاد سازيد، به خدا نزديك تر شده ايد. به قول حافظ:

  • دايم گل اين بستان، شاداب نمي ماند درياب ضعيفان را، در وقت توانايي

  • درياب ضعيفان را، در وقت توانايي درياب ضعيفان را، در وقت توانايي