حدیث بی کم و بیشی (شرح گلشن راز شیخ محمود شبستری)

كِنِشت = معبد يهوديان، اشاره به مقام غلبه صورت است كه مرتبه موسى(عليه السلام)است.

دوزخ = ب165، اشاره به صفت نفسانى است.

بهشت = ب165، اشاره به صفات رحمانى و مَلَكى است.

دل در اطوار مختلف خود هر لحظه دگرگون مىشود گاهى به كنه و عمق معانى و حقايق دست مىيابد و گاهى صورت ظاهر بر او غالب مىگردد و طالب ديدار صورت مىشود. زمانى اسير صفات نفسانى و لذّات مادّى است و زمانى به سبب غلبه صفات رحمانى در او بهشت است.

هفتم افلاك = فلك هفتم، كيوان (زحل)(1)

دل هر گاه از صفات مذموم پاك گردد به امداد و ارشاد پير كامل به مقامى مىرسد كه از فلك هفتم نيز بالاتر مىرود و زمانى كه اسير دام شيطان و هواهاى نفسانى گردد از خاك پست نيز فروتر خواهد شد.

زهد = اعراض از دنيا، پارسايى (ف - م)

ورع = تقوى، پرهيزگارى (ف - م)

دگربار = دوباره، بار ديگر

دل چون در سير مراتب در حال تغيير و تحوّل است، زمانى از معنى به صورت ا و

1. دكتر سيروس شميسا، فرهنگ اشارات ادبيات فارسى، جلد اوّل، چاپ اوّل، تهران، انتشارات فردوسى، ص 27.