ب - كشفيه

1- سيد كاظم رشتى كيست؟

سيد كاظم رشتى فرزند سيد قاسم رشتى گيلانى حائرى، ايرانى الاصل بود و در سال 1212ه . متولد شد .

بعضى گفته اند نسبش از سادات حسينى بوده، ولى بعضى گفته اند كه اصلا سيد نبوده، بلكه اين يك اسم مستعارى است; زيرا در يزد با نام احمد احسائى به فعاليت مى پرداخت .

وى در 21 سالگى به كربلا رفت و تا آخر عمر در آنجا ماند و عقيده ى شيخ را ترويج مى كرد . بعد از وفات شيخ، از بين مشايخ شيخيه، وى چون جرات زيادى در اظهار عقايد سلف خود داشت يا به خاطر اسباب خارجى و سياست مداران خارجى، به عنوان رييس انتخاب شد . او بر عقايد سلف خود، اوهامى جديد افزود و ادعاهاى شبيه به كشف داشت . شايد به همين خاطر، به آن ها كشفيه مى گويند .

سيد كاظم 20 سال رييس فرقه بود و بين پيروانش در ايران و عراق، ركن رابع بود . او مى گفت: فقط ما شيعه ى كامل هستيم .

2- تاليفات

سيد رشتى، كتب زيادى قريب به 120 كتاب، تاليف كرد كه در بردارنده ى امور غريبه و ادعاهايى عجيب است و از غلو و خرافه درباره ى ائمه ى معصومين عليهم السلام آكنده است . او غالبا كتاب هايش را با رمز مى نوشت .

افندى عبدالباقى عمرى فاروقى موصلى، در مدح سلطان عثمانى كه پرده اى از پرده هاى حرم نبوى را براى مرقد موسى بن جعفر عليه السلام به عراق فرستاد، قصيده اى دارد و در آن به يكى از فضائل اميرالمؤمنين على عليه السلام اشاره مى كند كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله فرمود: انا مدينه العلم و على بابها . افندى اين كلام را به صورت شعر درآورد و گفت:

سيد كاظم رشتى اين بيت را شرح كرد و گفت: اين مدينه اى عظيم در آسمان است و ائمه عليهم السلام در آن ساكن هستند . بعد اين مدينه را توصيف مى كند كه اين مدينه، 21 محله دارد و 360 كوچه . سپس براى هر يك از آن ها نام عجيب و صاحبى با اسم عجيب ذكر مى كند . اين ها مطالبى شبيه اساطير و خرافات است كه دين و عقيده را به مسخره و استهزاء گرفته است .

وقتى اين شرح اسطوره اى به شاعر رسيد، گفت: چنين سخنى به ذهن من هم خطور نكرده بود .

سيد محمود آلوسى مفتى بغداد كه در عناد با شيعه معروف است، سيد كاظم را مورد احترام قرار داد . وى وصف عجيبى را براى او بيان مى كند و مى گويد: اگر سيد رشتى در زمانى بود كه آمدن نبى امكان داشت، پيامبر بود و من نخستين كسى بودم كه به او ايمان مى آوردم; چون شرايط نبوت را از نظر اخلاقى و علم كثير و عمل به سجاياى انسانى داراست .

آيا چنين ستايشى از طرف مخالفين، دلالت بر رضايت آن ها از اين فرد فاسد العقيده ندارد و آيا دليل بر اين نيست كه آن چه رشتى گفته و نشر داده، مخالف راه و روش اهل بيت عليهم السلام بوده است؟

3- سيد كاظم رشتى و مهدويت

سيد كاظم رشتى، مهدويت را به صورتى موهوم مطرح مى كرد . براى مثال مى گفت: الآن مهدى در بين شماست . او حتى مبلغينش را به اطراف مى فرستاد كه: آماده باشيد، آقا مى آيد و گاهى مى گفت: آقا بين خود شماست . به خاطر همين افكار خرافاتى و موهوم، يكى از شاگردان بارزش به نام على محمد باب ادعا كرد كه من باب امام زمان هستم . بعد ادعا كرد كه خود مهدى هستم . مردم هم دور او را گرفتند و زيربناى بابيت شكل گرفت .

سيد كاظم رشتى، شاگردانى را تربيت كرد كه متاسفانه بعضى از آن ها از اهل علم بودند . آنان عقايد و افكار او را در مناطقى از ايران از جمله; كرمان، آذربايجان و تبريز ترويج دادند .

احسائى و رشتى، نايبى را معرفى نكردند، ولى بعضى ها در بعضى مناطق ادعا كردند كه نايب سيد هستند .

سيد كاظم، قريب به 150 تاليف داشت كه برخى از آن ها شرح بعضى از ادعيه است . با تاويلاتى غريب شبيه به داستان .

سيد كاظم در سال 1259 هجرى درگذشت و فرزندش سيد احمد، رييس فرقه شد .

منابع:

1 . حياة شيخ احمد احسائى; مؤلف: فرزند شيخ احمد احسائى .

2 . ارشاد و العلوم، كريم خان كرمانى .

3 . تاريخ نبيل، زرندى .

جهت مطالعه و تحقيق بيشتر به كتاب هاى زير مراجعه شود:

1 . رد شيخيه، محمد مهدى بن سيد صالح قزوينى موسوى (انتشار سال 1337 .)

2 . اسرار پيدايش شيخيه، بابيه و بهائيه، محمد كاظم خالصى .

3 . خرافات شيخيه و كفريات ارشاد العلوم، محمد كاظم خالصى .

4 . كشف المراد (بررسى عقايد شيخيه و رد اتهامات)، مؤلف و ناشر . الف حكيم هاشمى (تهران 1352ش .)

1. نوشته ى حاضر، تقرير سلسله درس هاى «مهدويت و فرقه هاى انحرافى » از استاد جعفر خوشنويس است كه در مركز تخصصى مهدويت وابسته به بنياد حضرت مهدى موعود (عج) در قم، براى جمعى از طلاب و دانش پژوهان ارايه شده است . از تلاش حجت الاسلام لارى از دانش پژوهان كوشاى اين دوره براى تدوين اين درس ها، سپاس گزارى مى شود .

2. الاعلى، 2 و 3 .