(در اين خطبه كه با عبارت «لا يشغله شان و لا يغيره زمان و لايحويه مكان و لا يصفه لسان» (مشغول نكند او را كارى و زمان او را تغيير ندهد و احاطه نكند او را جايگاهى و توصيف نكند او را زبانى»
[به نقل استاد محترم سيد عبدالزهراء حسينى خطيب در مصادر نهج البلاغه، ج 2، ص 435 شيخ صدوق بخشى از اين خطبه را در خصال، ج 2، ص 163 و ابن شاكر ليثى فصل اول آن را در عيون الحكم و المواعظ و زمخشرى در ربيع الابرار (نسخه خطى) ص 162 آورده اند. م. شروع مى شود، ابن ابى الحديد پس از توضيحات لغوى و آوردن شواهد قرآنى و بيان مطالب كلامى به اين موضوع اشاره مى كند كه اميرالمومنين على عليه السلام امام و پيشواى همه متكلمان است و علم كلام پيش از او از هيچ كس تراوش نكرده است به نكته يى تاريخى اشاره مى كند كه چنين است.) ]
اميرالمومنين عليه السلام اين خطبه را در آغاز خلافت خود و پس از كشته شدن عثمان ايراد فرموده است. بخشى از اين خطبه را در مباحث گذشته آورديم و امورى را كه موجب شد روز شورا عثمان را به خلافت برگزينند و از على (ع) عدول كنند بازگو كرديم.
او ضمن اين خطبه فرموده است اگر كار و احوال شما همانگونه كه به روزگار رسول خدا (ص) بود بازگردد و دلها و نيت ها اصلاح شود، بدون ترديد نيكبخت و سعيد خواهيد بود. سپس گفته است: اگر مى خواستم بگويم مى گفتم كه چرا بر من ستم شد و از ديگران عقب ماندم ولى نمى خواهم و بازگو كردن آن را مصلحت نمى دانم.