نوع دوستي و توجه به مستمند و محتاج و خيرخواهي و ابراز عاطفه و محبّت نسبت به بندگان خدا از صفات نيک انساني است، مربّي هوشمند بايد به پرورش اين روحيّه در وجود دست پروردگان خويش عنايت کند و نگذارد آنان خشن و سنگدل و بي عاطفه بار آيند.
کتاب و سنّت را ميبينم که در اين مقام از روشي بسيار ساده و مؤثر استفاده کرده و همه مسلمين را برادر يکديگر خوانده است:
اِنَّمَا الْمُؤْمنُونَ اِخْوَةٌ.[4] (مومنان برادر يکديگرند).
و در جاي ديگر فرموده است:
لا تَقْتُلُوا اَنْفُسَكُمْ[5](خودتان را نكشيد).
يعني وقتي مسلماني را ميکشيد بدانيد که در حقيقت خود را کشتهايد و باز ميفرمايد:
وَ انْفِقُوا فى سَبيلِ الله وَ لا تُلْقُوا بَاَيْديكُمْ اِلَى التَّهْلكَةِ.[6]
در راه خدا انفاق کنيد و خود را با دست خود به مهلکه ميندازيد.
يعني اگر به فقرا کمک نکنيد خودتان را به مهلکه انداختهايد. و در دعاي ماه رمضان ميخوانيم که:
اَللهُمَّ أغْنِ كُلَّ فَقيرٍ، اَللّهُمَّ اَشْبَعْ كُلَّ جٰائعٍ، اَللّهّمَّ اكْسُ كُلَّ عُريانٍ...
خدايا تمام فقرا را غني کن، خدايا هر گرسنهاي را سير گردان و همهبرهنگان را بپوشان و قرض تمام قرضداران را ادا کن و هر درماندهاي را گشايش ده و هر غريبي را بوطنش بازگردان هر اسيري را خلاص کن و هر فسادي را از امور مسلمين اصلاح فرما.
بدون شک تکرار اين دعاها روح خيرخواهي و انسان دوستي را در انسان زنده ميکند. قرآن کريم بما ميآموزد که حتي در نمازهائي که ميخوانيم ساير مؤمنين را فراموش نکنيم و خواستههاي خود را به صيغه جمع بخوانيم:
اِيّاكَ نَعْبُدُ وَ ايّاكَ نَسْتَعينُ، اِهْدِنَا الصِّراطّ الْمُسْتَقيمَ.
خدايا فقط تو را ميپرستيم و از تو کمک ميخواهيم، ما را به راه راست هدايت کن.