اكنون كه با تعاريف و مصاديق حكم حكومتى آشنا شديم، به بحث اصلى مى پردازيم كه حكم حكومتى چگونه حكمى است؟ در اين زمينه، مى توان از كلمات و آثار صاحب نظران، چهار نظريه استخراج و مورد بررسى قرار داد:
در يكى از سخنان امام خمينى جمله زير جلب نظر مى كند:
ولايت فقيه و حكم حكومتى، از احكام اوليه است. ظاهر اين جمله، بيان گر اولى بودن حكم حكومتى، از ديدگاه حضرت امام است. در اين زمينه، بيان ديگرى با اين صراحت از ايشان سراغ نداريم.