شخصيت علمى وى

دانشمند مشهور شيخ منتجب الدين رازى كه از شاگردان حمصى است در كتابفهرستخود مى نويسد: شيخ امام سديدالدين محمود بن على بن حسن حمصىرازى، در اصولعقايد و اصول فقه علامه زمان و دانشمندى پارسا و موثق بود.

آن گاه تأليفات او را شمرده سپس مى نويسد: «چند سالى در مجلس درسشحاضر گشتم و بيشتر اين كتابها را موقعى كه نزد وى مى خواندند، شنيدم».فقيه بزرگ صاحبمعالمدر آخر مبحث (اجماع) از كتابدراية الحديثپدرششهيد ثانى (طاب ثراه) نقل مى كند كه وى گفته است:

اكثر فقهايى كه بعد از شيخ طوسى آمده اند نظر به اعتماد مبرم و حسنظنى كه به شيخ داشته اند، در مقام فتوا دادن از شيخ تقليد مى كردند.

سپس مى گويد:

از جمله دانشمندانى كه قبل از من متوجه اين مطلب شده اند، شيخ فاضلمحقق سديدالدين محمود حمصى و سيد رضى الدين ابن طاوس وگروهى ديگر مى باشند.

و از سيد بن طاوس نقل مى كند كه وى از جد مادريش ورام بن ابى فراس شاگردحمصى نقل كرده كه او معتقد بود:«بعد از شيخ هر مجتهدى در شيعه پيدا شده،فقط ناقل فتاوى و آراى شيخ بوده است»، كه به گفته محدث نورى درخاتمهمستدركاين خود دلالت بر عظمت مقام فقاهت حمصى دارد.مؤلفروضات الجناتمى نويسد:

محدث نيشابورى (ميرزا محمد اخبارى) دررجالخود از وى نام بردهولى به جاى رازى «زلزلى» ضبط كرده تا آنجا كه گفته است: ابن ادريس اورا تضعيف نموده و گفته است كه وى در بيان مطالب چندان دقتنمى نمود و از اين رو به تصنيفات او نمى توان اعتماد كرد.

1.امل الآمل،ج 2، ص 316.

2.مستدرك وسائل،ج 3، ص 478.