کردستان

موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی

جلد 1 -صفحه : 160/ 16
نمايش فراداده

جنبش خودمختارى

جزوه پژوهشى سيا سابقه جمهورى دمكرات مهاباد را كه تشكيل مجدد آن همواره از مقاصد حزب دمكرات و مدعيان خودمختارى كردها بوده به تجمال بيان مى كند.

اين جمهورى در زمان اشغال منطقه غرب كشور توسط روسها ايجاد شده و با خروج قواى آنها سقوط كرد.

رئيس جمهورى دمكرات قاضى محمد بود كه از قيام سال 1941 كميته رهبرى را در اختيار داشت و بر منطقه حكمرانى مى كرد.

عده اى از خانواده قاضى نيز در اين امر او را يارى مى كردند.

با سقوط جمهورى، قاضاى محمد و جمعى از رهبران كرد مثل محمدحسين سيف قاضى وزير جنگ جمهورى اعدام شدند و ملامصطفى بارزانى كه فرمانده قواى نظامى جمهورى بود به عراق و سپس به شوروى فرار كرد و مدت 11 سال در آنجا بود.

قاضى محمد هم مدتى را در شوروى گذرانده بود.

درباره هويت ناسيوناليستهاى كرد آن دوران در جزوه مذكور اين طور نوشته شده: در طى چندين دهه اخير سطح علمى كردها در بين طبقه مرفه كردها پيشرفته است.

تقريباہ همين گروه مرفه شهر نشين بودند كه قيام ناسيوناليستى كه منجر به جمهورى مهاباد شد و برپا كردند و از آن به بعد نقش مهمى در نهضتهاى ناسيوناليستى كردى ايفا كردند.

نبايد تصور كرد كه ظهور يك حزب و جمهورى دمكرات وابسته به اجانب ارتباطى با مردم مسلمان مستضعف كرد داشته بلكه اينها گروههاى مرفه شهرنشين بودند كه با مطالعه قدرى علوم جيده و ترقيات دنياى متمدن براى حفظ منافع خود به فكر ايجاد احزاب سياسى و نهادهاى به اصطلاح دمكراتيك مى افتند و اين طور به دامن بيگانگان مى غلطند.

فرهنگ و بنياد تفكرات اين روشنفكران استعمارزده به نشانه هاى كفر آميختگى اساس اين جنبش به اصطلاح خود مختاريست.