با توجه به احاديث اين فصل ، احكام تعلّم به پنج قسم قابل تقسيم است : تعلّم واجب ، تعلّم متسحب ، تعلّم حرام ، تعلّم مكروه و تعلم مباح . مبناى اين تقسيم نقش دانشِ مورد تعلّم در تكامل مادى و معنوى و يا انحطاط مادى و معنوى انسان و يا بىنقش بودن آن است . اينك توضيح كوتاهى در باره هر يك از احكام پنجگانه تعلّم مىآوريم :
هر دانشى كه مقدمه سازندگى مادى و يا معنوى ، دنيوى و يا اخروى ، فردى و يا اجتماعى است و بدون آن اساس حيات مادى و معنوى انسان در مخاطره قرار مىگيرد ، تحصيل آن به صورت عينى و يا كفايى بر مردم واجب است :
الف ـ علومى كه تحصيل آن واجب عينى 1 است :
دانشهايى كه مقدمه سازندگى فردى است و افراد جامعه بدون آن قادر به انجام تكاليف اعتقادى و عملى خود نيستند ، تحصيل آن از نظر اسلام بر فرد فرد جامعه واجب است؛ مانند شناخت اصول عقايد و شناخت واجبات و محرمات و يا ارزشها و
واجب عينى تكليفى است كه همه افراد جامعه مأمور به انجام آن هستند و انجام آن به وسيله برخى موجب سقوط تكليف از ديگران نمىشود .