فلسفه اخلاق از دیدگاه مکاتب قدیم و جدید

سید محمدرضا علوی سرشکی‏، محمد سلیمانی

نسخه متنی -صفحه : 100/ 73
نمايش فراداده

جان استين 1790 - 1859:

جان استين 1790 - 1859 بر همين اساس گفت: «معيار بنتام» معيار قاعده نگر است نه عمل نگر يعنى قواعد اخلاقى را مثلاً قواعد اخلاقى اينكه عدالت و راستى خوب است و ظلم و دروغگوئى بد است را مى‏تواند همچون ساير قوانين خوب بر اساس «معيار بنتام» كه «معيار نفع اكثريت است» قرارداد و بدين وسيله تشخيص داد چه قوانينى خوب و چه قوانينى بد است لكن نفع براى ديگران (يعنى نفع اكثريت) نمى‏تواند انگيزه عمل فاعل گردد در نتيجه باز رفتار عادلانه و خوب اخلاقى بر اساس گفته بنتام بدون انگيزه و توجيه عقلى فاعل مى‏شود پس باز نفع گرايان بنتامى با آنكه از اپيكور بدين صورت فاصله گرفتند كه نفع شخصى را از معياريت اخلاق رها و به نفع گرائى اكثريت گرويدند تا از تناقض مورد تصريح هيوم بگريزند لكن دوباره به اين بن بست «عدم امكان توجيه رفتار فاعل اخلاقى»، روبرو شدند (علاوه بر آنكه بعداً روشن خواهد شد كه نفع اكثريت همه جا عين عدالت نيست زيرا ممكن است در مواردى نفع اكثريت خلاف حقوق طبيعى اقليت باشد مثل تبعيض نژادى).