اطوار دل

و دل را اطوار مختلف است كه :

وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَاراً [348] .

در حالى كه شما را مرحله به مرحله [ خاك ، نطفه ، علقه ، مضغه ، گوشت ، استخوان و . ] آفريده است .

طور اول

دل را صدر گويند و آن معدن گوهر اسلام است .

أَفَمَن شَرَحَ اللّهُ صَدْرَهُ لِلاْءِسْلاَمِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِن رَبِّهِ [349] .

آيا كسى كه خدا سينه‏اش را براى [ پذيرفتن ] اسلام گشاده است ، و بهره مند از نورى از سوى پروردگار خويش است .

و هر وقت كه از نور اسلام محروم ماند معدن ظلم و كفر است كه :

وَلكِن مَّن شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ [350] .

ولى آنان كه سينه براى پذيرفتن كفر گشاده‏اند ، خشمى سخت از سوى خدا بر آنان است و آنان را عذابى بزرگ خواهد بود.

و محل وساوس شيطان و تسويلات نفس ، صدر است كه :

يُوَسْوِسُ فِى صُدُورِ النَّاسِ [351] .

از زيان وسوسه‏گر كمين گرفته و پنهان .