عرفان اسلامی

حسین انصاریان

جلد 10 -صفحه : 215/ 173
نمايش فراداده

طلب علم

در زمينه اهميت طلب علم ، رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود :

علم را بخواهيد گرچه در چين باشد .

و اين كنايه از اين است كه در تحصيل علم دين عذر احدى در پيشگاه حضرت ربوبى مسموع نيست و دور بودن راه معلّم يا متعلّم به عنوان عذر پذيرفته نمى‏شود آن گاه حضرت مى‏فرمايد :

مراد از علم ، معرفت خود است كه مقدّمه معرفت ربّ است .

وَفِى أَنفُسِكُمْ أَفَلاَ تُبْصِرُونَ [432] .

و [ نيز ] در وجود شما [ نشانه‏هايى است ] آيا نمى‏بينيد ؟

تمام علوم در كلام امام صادق عليه‏السلام

سَمِعْتُ ابا عبداللّه يقول : وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ كُلَّهُ فِى أرْبَعٍ :

اَوَّلُها : اَنْ تَعْرِفَ رَبَّكَ ، وَالثّانِى اَنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِك ، وَالثّالِثُ اَنْ تَعْرِفَ ما اَرادَ مِنْكَ ، وَالرّابِعُ اَنْ تَعْرِفَ ما يُخْرِجُكَ مِنْ دينِكَ[433] .

شنيدم امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمود :

تمام علوم مردم در چهار چيز است :

1 ـ خداشناسى 2 ـ خودشناسى 3 ـ وظيفه‏شناسى 4 ـ خطرشناسى

آرى ، چون خود را از نظر جسمى و روحى و عقلى و قلبى و ظاهرى و باطنى با كمك قرآن و روايات باب خلقت بشناسى ، راه به خداشناسى پيدا كرده و حضرت دوست را از طريق معرفت به خود ، خواهى يافت ، آن گاه به پيشگاه مقدس آن جناب با كمال ذلّت و زارى مترنّم به اين غزل فيض خواهى شد .


  • به هر گلى اگرم ناله و نوايى هست مگو مگو ز كجا آمدى كجا رفتى مگو مگو به جهان آشنا كرا دارى مرا به غير هواى تو و رضاى تو نيست ز خاك درگه تو گر روم به جاى ديگر كجا روم به جز اين آستانه جايى هست

  • به جان تو اگرم جز تو مدّعايى هست ببين ببين كه به جز سايه تو جايى هست ببين ببين به جهان جز تو آشنايى هست هواى ديگر اگر هست و مدعايى هست كجا روم به جز اين آستانه جايى هست كجا روم به جز اين آستانه جايى هست

[ قَالَ النَّبِىُّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله : مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ[434] ]