358 ـ درسهايى از حيات اويس

خواجه كائنات درباره اين شترچران يمنى كه مردى گمنام و شخصى ساده بود ، ولى بر اثر درس‏گرفتن از اسلام ، خيمه زندگى به بارگاه قدس كشيده ، فرمود :

اويس از بهترين تابعين است به احسان و عطوفت .

خواجه انبيا گاه گاهى رو به سوى يمن مى‏كرد و مى‏فرمود :

إنّي لَأجِدُ نفَسَ الرَّحْمنِ مِنْ جَانِبِ الْيَمَنْ !

به حقيقت كه بوى رحمان از جانب يمن به مشام جانم مى‏رسد .

و باز آن سرور كائنات مى‏فرمود :

آه كه مرا چه اشتياق فراوانى به ديدار آن عزيز الهى است .

رسول عزيز اسلام صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود :

در امت من مردى است كه به عدد موى گوسپندان ربيعه و مضر در قيامت شفاعت كند و گويند در عرب هيچ قبيله‏اى به اندازه آن دو قبيله گوسپند نداشت ، صحابه گفتند : اين كيست ؟ فرمود : عبد من عبيد اللّه ، گفتند : ما همه بندگان خداييم نام او چيست ؟ فرمود :

اويس ، گفتند : او كجاست ؟ گفت : به قرن ، گفتند : او تو را ديده است ؟ گفت : به ديده ظاهر نديده ، گفتند : عجب چنين عاشق تو و او به خدمت تو نشتافته ؟ فرمود :

او را به دو حالت چنين مقامى است : يكى غلبه حال ، دوم تعظيم شريعت من ، او را مادرى پير است كه همانند فرزندش ايمان آورده ، از چشم عليل و از دست و پاى سست است ، اويس به وقت روز شتر چرانى مى‏كند و مزد آن ، بر خود و مادر خرج كند ، سپس به اميرالمؤمنين فرمود : على جان ! تو او را خواهى ديد ، از من او را سلام برسان و بگو بر امت من دعا كن.

هرم بن حيان مى‏گويد : چون حديث رسول درباره شفاعت اويس شنيدم ، آرزوى ديدار او كردم ، به كوفه شدم و وى را طلب كردم تا او را در كنار فرات باز يافتم ، وضو مى‏گرفت و جامه مى‏شست ، وى را از صفتى كه درباره او شنيدم شناختم ، سلام كردم جواب داد و در من نگريست ، خواستم دستش را بگيرم دست نداد ، گفتم : رَحِمَكَ اللّهُ يا اُوَيْسُ وَغَفَرَ لَكَ[368] . چگونه‏اى ؟ آن گاه گريستم ، اويس نيز بگريست و گفت : حَيّاكَ اللّهُ يا هَرَمَ بْنَ حَيّانَ[369] .