اسلام و تمايلات اجتماعي

آن‏چه بيان شد مربوط به تمايلات عالي انسان بود كه پيش از اين گفته روان‏شناسان را در اين باره ياد آور شديم و روشن شد كه اين تمايلات يعني حس حقيقت جويي، زيبايي خواهي، فضيلت جويي و حس مذهبي، از اهداف برجسته و برين دين محسوب مي‏شوند.

تمايلات اجتماعي نيز مورد توجه و اهتمام كامل دين قرار گرفته است، در ديدگاه دين محبت و دوستي، بنيان و شالوده خانواده را تشكيل مي‏دهد. آن‏جا كه قرآن مي‏فرمايد:

«وجعل بينكم مودّة و رحمة»28.

بنياد خانواده صبغه قدسي دارد و دين آن را پسنديده‏ترين بنا و تشكيلات مي‏داند.

(ما بني بناء في‏الاسلام احب الي‏اللّه‏ عزّو جلّ من التزويج)29.

درباره علاقه به وطن نيز حديث (حب الوطن من‏الايمان) معروف است. البته توجه به اين نكته لازم است كه در جهان‏بيني الهي، محبوب بالذات خداوند است، و هر چيز ديگري غير از خدا آن‏گاه محبوبيّت مي‏يابد كه به گونه‏اي منتسب به خدا مي‏شود؛ مانند پيامبران الهي و كتب آسماني و انسان‏هاي مؤمن و اولياي خداوند و مكان‏هايي كه خدا در آن‏ها عبادت مي‏شود، بر اين اساس، دوستي ميهن بدان جهت مطلوب است كه جايگاه زندگي صالحان و عبادت خداوند و مهد عمل به ارزش‏هاي الهي است.

مسأله الگو پذيري از افراد برجسته و شايسته كه يكي ديگر از تمايلات اجتماعي انسان است، نيز مورد توجه بسيار دين قرار گرفته است. قرآن كريم از ابراهيم خليل30 و پيامبر گرامي اسلام صلي‏الله‏عليه‏و‏آله 31 به عنوان دو اسوه و الگوي الهي و پسنديده ياد كرده است.