امام با بررسى ( مستند ) قائلين به عدم جواز فروختن قرآن به كفار مثل : دليل نفى سلطه و امكان نجس شدن قرآن به دست كفار مى فرمايد:
مالكيّت مصحف سبيل و سلطه محسوب نمى شود و مى توان ادعا كرد كه : نشر قرآن و كتب اسلامى در بلاد كفر نشانگر سبيل و تفوق مسلمانان بر كفار است نه عكس و راهى است براى نفوذ در آنان .
چه بسا اين كار موجب هدايت و خروج كفار از خرافات مى گردد. لزوم منع قرآن از رسيدن به دست كفار بر خلاف روش شارع است . احتمال مسّ قرآن مزاحمت نمى كند با مصلحت بالاتر كه هدايت كفار باشد.
كتاب البيع جلد 3
اين كتاب در 438صفحه در بردارندهء مباحث ذيل است :
شرايط عوضين انفال عدم جواز خريد و فروش موقوفات وقوف ائمه بيع زهن و ربا ( در اينجا بحث از مكيل و موزون است كه در باب ربا طريقت دارد يا موضوعيت ).
شك در مكيل و موزون اختلاف بايع و مشترى در تغيير مال مورد معامله بطلان معامله عذرى و ضررى وجوب تعلم احكام و عدمش و احتكار.
امام دربارهء احتكار مى نويسد:
احتكار يعنى نگهداشتن و مخفى كردن مواد غذايى و طعام كه اين عمل به قصد گران شدن حرام است فى الجمله در صورت نبودن طعام به حد كفايت .ايشان بر اين مطلب به فتاوى و روايات ائمه استدلال مى كنند و رواياتى را كه حكايت از فروخته شدن اموال يك محتكر به امر پيامبر مى كند به عنوان شاهد ذكر مى كنند. و مى فرمايند: امر پيامبر به فروختن اموال محتكر اگر مولوى باشد دلالت بر حرمت احتكار مى كند و اگر امر حكومتى نيز باشد. قابل پيروزى و اتباع است و
امير المؤمنين (ع) به مالك دستور داد كه : از احتكار جلوگيرى كن كه پيامبر آن را منع فرموده و هر كس از فرمان تو سر پيچى كرد او را مجازات كن .
مراد از تعبير يكره و كراهت ، كه در روايات وارد شده حرمت است . در صورت اجحاف محتكر د ر قيمت كالاى خويش قيمت گزارى كالا بر عهده حاكم است .
البيع جلد 4
اين كتاب در 478صفحه در بردارندهء مباحث زير است :
اخيارات و مواردى كه يك يا هر دو طرف معامله اختيار دارند كه معامله را به هم بزنند.
مثل : خيار مجلس خيار حيوان خيار شرط خيار غبن خيار رؤيه .
كتاب البيع جلد 5
اين كتاب در 42صفحه در بر دارندهء مباحث زير است :
ادامه بحث خيارات : د ر خيار عيب مسقطات خيار شروط عقد مثل : قدرت الترام عقلانى بودن شرط عدم مخالفت با
كتاب و سنت عدم منافات با عقد مجهول نبودن مستلزم محال نبودن عقد صحيح و فاسد نقد و نسيه و وجوب قبض .
امام در غربت و دور از ملت و وطن در آخر اين كتاب دعايى را مى نگارند كه نقل مى كنيم :
فراغت حاصل آمد از نوشتن اين اوراق در 96115هـ. ق . در جوار مرقد مولا امير المؤمنين كه سلام خدا بر او و بر فرزندانش باد.
همانا مبتلا شديم به بلاهايى كه اسلام و مسلمين را فرا گرفته است . از خداوند تمنا و اميدوارم كه : در رفع آنها بر ما منت گذارد و بر ما منت گذارد و بر ما نظر لطف و رحمت كند. گر چه ما سزاوار اين بلاها و رنجها هستيم چرا كه در انجام وظيفه اى كه بر عهدها ما بوده كوتاهى كرديم . خدايا با ما با لطف رفتار كن نه با عدالت .
اين كتاب در 184صفحه به همن انتشارات آزادى قم به چاپ رسيده است .
اين كتاب سلسله درسها و تقريرات حضرت امام در نجف اشرف است كه در دورهء طاغوت چاپ گرديد. اين كتاب در سالهاى خفقان و استبداد به عنوان چراغ راه انقلابيون و دستور العمل آنان دست بدست مى گشت .
در اين نوشتار حضرت امام بر ضرورت طرح استدلالى ولايت و حكومت فقيه از ديدگاه اسلام تأكيد كرده اند و اوضاع مسلمانان را عموماً و حوزه هاى عليه را خصوصاً از علل كم رنگ شدن اين مسأله مى دانند وخواستار بررسى مجدد آن به عنوان يك ضرورت هستند.
عنوان كرده اند كه :
استعمار گران ويهود براى رسيدن به مطامع استعمارى خود سعى كرده اند كه اسلام را از سر راه خود برداشته و توسط عمال خود به تحريف اسلام دست يازند و توانستند با القاى تفكر: جامع نبودن اسلام و دورى اسلام از سياست و تدبير امور آن را از صحنه زندگى و عمل كنار بگذارند .
حضرت امام در بخش هاى نخست كتاب بر لزوم ايجاد حكومت و به دست آوردن قوه مجريه تأكيد كرده اند. با بررسى پيشينهء حكومت در اسلام به بررسى پيشينهء حكومت در اسلام به بررسى حكومت پيامبر و حكومت امير المؤمنين
پرداخته اند. دربارهء حكومت در اسلام به بحثهاى همچون جامعيت اسلام احكام مالى و اقتصادى احكام دفاع ملى قضا و احقاق حقوق لزوم طرح فقه در جامعه اسلامى حكومت از نظر اخبار امتياز حكومت اسلامى از حكومتهاى ديگر شرائط زمامدار اسلامى طرح حكومت در دورهء غيبت ولايت فقيه در اخبار و مناصب فقيه .
و در فصل آخر به لزوم قيام براى تشكيل حكومت و به برخى از آرمانهاى نهضت اشاره كرده اند:
1- اصلاح وتصفيه حوزه هاى علمى .
2- كنار گذاشتن كوته بينان و قطع ايادى آنان .
3- مبارزه با استبداد و خود رأى .
4- مبارزه با فقر.
و...
اين كتاب در 33صفحه با تزييلات و تصحيحات آقاى تهرانى منتشر شده است .
مباحث اين كتاب : بيع نجاسات فروش شراب بهره بردارى از مردار فروش سگ و خوك فروش اموالى داراى جهت مشترك بين حلال و حرام فروش سلاح به كفار حرمت و يا جواز تصوير گرى غنا و موسيقى و ماهيت آن حرمت غيبت موارد جواز غيبت و...
امام دربارهء مسأله فروش سلاح به كفار و ارتباط نظامى با آنان مى فرمايند:
فروش سلاح به كفار از امور سياسى است و تابع مصالح روز مسلمانان . چه بسا مصالح مسلمانان اقتضاكند كه سلاح به كفار فروخته و يا رايگان به طايفه اى از آنان داده شود. مثل اين كه : به حوزهء اسلام دشمنى قوى هجوم آورد كه جز با مسلح كردن عده اى از كفار دفع آن ميسر نيست و يا دولت مستقل شيعى مورد هجوم مخالفان آن واقع شود و يا مصالح ديگر... و چه بسا مصالح مسلمانان اقتضا كند: عدم فروش سلاح به كفار را در اين مورد فرقى بين زمان جنگ و يا غير جنگ نخواهد بود و اگر احتمالدهيم كه امضاى سلاح موجب آمادگى و توطئه آنان براى هجوم به بلاد اسلام و نفوذ باشد جايز نخواهد بود.