جوان از نظر عقل و احساسات

لكنت دو نوئى مى گويد:

(خوبى آن است كه به سير صعودى تكامل كمك كند و ما را از حيوانيت به سوى آزادى هدايت نمايد. بدى آن است كه با تكامل مخالف باشد و به طور انحطاط به طرف حيوانيت برود و از تكامل رو برگرداند) (876)

يكى از عواملى كه به قضاى حكيمانه الهى ما را به خوبى و انسانيت مى خواند و راه تعالى و تكامل را به ما نشان مى دهد، وجدان اخلاقى است . كسى كه مى خواهد هميشه خوب و پاك زندگى كند و پيوسته به زيور صفات عاليه انسانى آراسته باشد، بايد وجدان اخلاقى را در نهاد خود زنده و فعال نگاه دارد و نداى وجدان را اصل ثابت روش هاى اخلاقى خويش در تمام مظاهر زندگى قرار دهد.

(قال على (عليه السلام ): تحللوا بالاخذ بالفضل و الكف عن البغى و العمل بالحق و الانصاف من النفس . (877) )

على (عليه السلام ) فرموده است :

خويشتن را با فضايل اخلاقى و ملكات انسانى بياراييد. از ستم خوددارى كنيد. به حق و درستى رفتار نماييد و با قضاوت وجدانى خود نسبت به مردم منصف باشيد.

هم آهنگ ساختن وجدان با غرايز

كسى كه مى خواهد از انحراف و لغزش مصون باشد و دچار فساد و تباهى نشود، بايد تمايلات غريزى خود را با وجدان اخلاقى خويش هم آهنگ سازد و خواهش هاى نفسانى را در حدود موافقت و رضاى وجدان اعمال نمايد. چه نتيجه پيروى بى قيد و شرط از غرايز و هواى نفس ، سقوط و هلاكت خواهد بود.

( محمد بن على (عليه السلام ): راكب الشهوات لاتقال عثرته ) (878)

امام جواد (عليه السلام ) فرموده :

كسى كه بر مركب شهوات خويش سوار است و خود سرانه مى تازد، هرگز از لغزش و سقوط رهايى نخواهد داشت .