اندیشه سیاسی محقق کرکی

سیدمحمدعلی حسینی زاده

نسخه متنی -صفحه : 147/ 90
نمايش فراداده

‌ جد به اختيارات سياسى فقها و لزوم تبعيت حكومت از آن‏ها، اعتقاد داشته است.

كركى به صراحت اختيارات زير را از آنِ فقيه مىداند:

1. قضاوت

به‏نظر كركى، فقيه در صورت آشنا بودن با ادله فقهى و داشتن صفات مذكور، قضاوت بين شيعيان را عهده‏دار خواهد بود؛ البته در صورتى كه هيچ خطرى او و شيعيان را تهديد نكند1. اين قيد به دليل اوضاع زمان و فشار تعصبات حكومت‏هاى وقت و سخت‏گيرى بر شيعيان است كه به‏خصوص در قلمرو عثمانىها جريان داشته. در صورت وجود فقيهِ شيعى شيعيان بايد اختلافات خود را به او ارجاع دهند و رجوع به قضات و حكّام جور گناه محسوب مىشود. آنچه در قضاوت قابل تأمل است، بحث اجراى حدود است، آيا فقيه مىتواند در عصر غيبت حدود شرعى را اجرا كند و يا در موارد خاص به قتل و مصدوم كردن كسى اذن دهد. كركى در آثار خود با اين مسئله برخورد دوگانه‏اى دارد و نهايتاً فتوا به جواز اجراى حدود در عصر غيبت مىدهد. البته اين بحث را مفصل‏تر بعداً بيان خواهيم كرد.

2. دريافت و تقسيم زكات، خمس و خراج

زكات و خمس: ماليات‏هاى شرعى هستند كه در اختيار داشتن آن‏ها قدرت مالى و اقتصادى زيادى به فقيه اعطا مىكند. زكات را معمولاً حكومت‏ها دريافت مىكردند، اما كركى به پرداخت آن به فقيه معتقد

1. همان، ص 165.