صفحه‌ى 30
امير المؤمنين على عليه السلام اين چهره ناشناخته، اين انسان والا، اين نمونه كامل مسلمانى كه اسلام مىخواهد انسانها آنچنان ساخته بشوند، در لابلاى اوراق و سطور نهج البلاغه كاملا شناسايى و تعريف مىشود. نهج البلاغه در حقيقت كتاب معرّفى على بن ابيطالب عليه السلام است. چگونه ممكن است كسى به افقهاى اسرارآميز و شگفتآور، و واديهاى گوناگون معرفتى كه در نهج البلاغه هست دست نيافته باشد و بتواند آنها را اين گونه زيبا و جذاب ترسيم و توصيف كند. در نهج البلاغه همه ابعاد يك شخصيت والاى انسانى وجود دارد: از معرفت، از اخلاق، از خصلتهاى ويژه يك انسان، و از اخلاق ويژه والايى كه فقط اسلام به انسانها تعليم داده است، يك انسان كامل در نهج البلاغه مجسم مىشود و آن انسان كامل خود امير المؤمنين عليه السلام است، و اين نه فقط از باب شناسايى چهره امير المؤمنين عليه السلام مهم است بلكه از باب شناسايى اسلام و اينكه اسلام چگونه انسانى را مىخواهد بسازد حائز اهميّت است. امروز بشريت معاصرمان از ما سؤال مىكند: «اين اسلامىكه شما از آن دم مىزنيد و فكر مىكنيد رسالت آن جهانى است، در صدد ساختن چگونه انسانى است؟» براى پاسخ چه كسى را بهتر و زيباتر و جامعتر و والاتر از على بن ابيطالب عليه السلام مىتوان نشان داد و چهره على بن ابيطالب عليه السلام در هيچ جا مانند نهج البلاغه آشكار نمىشود. البته درباره عظمت اين كتاب و ارزش اين سخنان و اين نامهها مطالب عميق گفته شده و خيلى حرفها مىتوان زد، من فقط اشارهاى مىكنم تا سپاس و تشكر قلبى من از كسانى كه اين كنگره و كنگرههاى قبل و اين حركت به سمت شناساندن نهج البلاغه را سازمان دادند، اين نكته را روشن كند كه به چه مناسبت ما اين كار را اينقدر عظيم و حائز اهميت مىدانيم.
با اينكه مدتهاست نهج البلاغه تا حدود زيادى از فراموشى بيرون آمده و نام آن به گوش مردم رسيده و به نحوى در دسترس مردم قرار گرفته است، باز اعتقاد دارم كه در اطراف نهج البلاغه تحقيقات علمىو همه جانبهاى بايد انجام بگيرد. البته كارهايى كه تا كنون انجام گرفته و شمهاى از آنها در كتابنامه نهج البلاغه درج شده است، قابل توجه و سزاوار تقدير و تشكر است.