تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 1 -صفحه : 667/ 407
نمايش فراداده

4- به معنى اشياء چشمگير مانند بناهاى مرتفع و عالى، نيز آمده است، چنان كه مى‏خوانيم: أَ تَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ:" آيا در هر مكان مرتفعى بنائى مى‏سازيد و در آن سر گرم مى‏شويد" (شعراء- 128).

ولى روشن است كه اين معانى گوناگون در واقع همه به يك قدر مشترك باز گشت مى‏كند و آن مفهوم" نشانه" است.

اما در آيات مورد بحث كه قرآن مى‏گويد: اگر آيه‏اى را نسخ كنيم همانند آن و يا بهتر از آن را خواهيم آورد، اشاره به احكام مى‏باشد، كه اگر يكى نسخ گردد بهتر از آن نازل مى‏شود، و يا اگر معجزه يكى از پيامبران منسوخ گردد به پيامبر بعد معجزه‏اى گوياتر داده مى‏شود «1».

قابل توجه اينكه: در بعضى از روايات كه در تفسير آيه فوق وارد شده مى‏بينيم كه" نسخ آيه" به مرگ امام و جانشين شدن امام ديگر تفسير شده است كه البته به عنوان بيان يك مصداق است، نه براى محدود كردن مفهوم وسيع آيه.

3- تفسير جمله" ننسها"

جمله" ننسها" كه در آيات مورد بحث بر جمله" ننسخ" عطف شده در اصل از ماده" انساء" به معنى تاخير انداختن و يا حذف كردن و از اذهان بردن است «2».

اكنون اين سؤال پيش مى‏آيد كه مفهوم اين جمله با در نظر گرفتن جمله" ننسخ" چيست؟

در پاسخ مى‏گوئيم: منظور در اينجا اين است كه اگر ما آيه‏اى را نسخ كنيم و يا نسخ آن را طبق مصالحى به تاخير بيندازيم در هر صورت بهتر از آن يا

(1) نور الثقلين جلد اول صفحه 116.

(2) در صورت اول از ماده" نسا" مى‏باشد و در صورت دوم از ماده" نسى".