تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 8 -صفحه : 401/ 354
نمايش فراداده

در نخستين آيه مى‏گويد:" سپس بعد از رسولان پيشين، موسى و هارون را به سوى فرعون و ملا او همراه با آيات و معجزات فرستاديم" (ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‏ وَ هارُونَ إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ بِآياتِنا) «1».

" ملا" همانگونه كه سابقا هم اشاره كرده‏ايم به اشراف پر زرق و برق گفته مى‏شود كه ظاهرشان چشم پر كن و حضورشان در اجتماع در همه جا ديده مى‏شود، و معمولا در آياتى از قبيل آيات مورد بحث به معنى دار و دسته و اطرافيان و مشاوران مى‏آيد.

و اگر مى‏بينيم تنها سخن از بعثت موسى به سوى فرعون و ملا به ميان آمده در حالى كه موسى مبعوث به همه فرعونيان و بنى اسرائيل بود، به خاطر آن است كه نبض جامعه‏ها در دست هيئتهاى حاكمه و دارو دسته آنها است، بنا بر اين هر برنامه اصلاحى و انقلابى اول بايد آنها را هدف‏گيرى كند، چنان كه آيه 12 سوره توبه نيز مى‏گويد فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ:" با سردمداران كفر پيكار كنيد".

اما فرعون و فرعونيان از پذيرش دعوت موسى و هارون سرباز زدند، و از اينكه در برابر حق سر تسليم فرود آورند، تكبر ورزيدند" (فَاسْتَكْبَرُوا).

آنها به خاطر كبر و خود برتربينى و نداشتن روح تواضع، واقعيتهاى روشن را در دعوت موسى ناديده گرفتند و به همين دليل اين قوم مجرم و گنهكار هم چنان به جرم و گناهشان ادامه دادند (وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ).

آيات بعد، از مبارزات چند مرحله‏اى فرعونيان با موسى و برادرش هارون سخن مى‏گويد كه مرحله نخستين آن انكار و تكذيب و افترا و متهم ساختن آنان به سوء نيت و به هم ريختن سنت نياكان و اخلال در نظام اجتماعى بوده است، چنان كه‏

(1) منظور از آيات همان معجزات متعدد و مشهور موسى است كه در آغاز كار با خود داشت.