بنا بر اين از عدم ايمان گروهى از آنان دلگير و ناراحت مباش، اين لازمه اصل آزادى اراده و اختيار است كه گروهى مؤمن و گروهى بى ايمان خواهند بود،" با اين حال آيا تو مىخواهى مردم را اكراه كنى كه ايمان بياورند" (أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ).
اين آيه بار ديگر تهمت ناروايى را كه دشمنان اسلام كرارا گفته و مىگويند با صراحت نفى مىكند، آنجا كه مىگويند: اسلام آئين شمشير است و از طريق زور و اجبار بر مردم جهان تحميل شده است، آيه مورد بحث مانند بسيارى از آيات ديگر قرآن مىگويد ايمان اجبارى بى ارزش است و اصولا دين و ايمان چيزى است كه از درون جان برخيزد، نه از برون و بوسيله شمشير و مخصوصا پيامبر (ص) را از اكراه و اجبار كردن مردم براى ايمان و اسلام بر حذر مىدارد.
در عين حال در آيه بعد اين حقيقت را يادآور مىشود: درست است كه انسانها مختار و آزادند،" ولى باز اگر لطف الهى و فرمان پروردگار شامل حال آنها نشود هيچكس ايمان نمىآورد" (وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ).
و لذا آنها كه در مسير جهل و عدم تعقل گام بگذارند و حاضر به استفاده از سرمايه فكر و خرد خويش نباشند" خداوند رجس و پليدى را بر آنها مىنهد" آن چنان كه موفق به ايمان نخواهند شد (وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ).
در اينجا به دو نكته بايد توجه كرد:
ممكن است در بدو نظر چنين تصور شود كه آيه اول و دوم با هم منافاتى دارند، زيرا آيه نخست مىگويد خداوند كسى را اجبار به ايمان نمىكند، در حالى كه آيه دوم مىگويد تا فرمان و اراده پروردگار نباشد كسى ايمان نمىآورد.
ولى با توجه به يك نكته اين منافات ظاهرى و ابتدايى بر طرف مىشود و