ولى البته همانگونه كه گفتيم معنى ظاهر آيه اين است كه امة معدودة به معنى زمان معدود و معين است و اتفاقا در روايتى كه از امير مؤمنان على (ع) در تفسير آيه نقل شده" امت معدوده" همين گونه تفسير گرديده، بنا بر اين روايات مزبور ممكن است اشاره به معنى دوم آيه و به اصطلاح" بطن آيه" بوده باشد كه البته در اين صورت بيان يك قانون كلى در مورد ستمگران است، نه يك مساله مربوط به مشركان و مجرمان زمان پيامبر (ص) و مىدانيم كه قرآن آياتش معانى مختلفى دارد، معنى نخستين و ظاهر آن ممكن است در باره يك مساله خاص يا گروه معينى باشد، اما معنى دوم آن يك معنى عام و مجرد از زمان و گروه معين.
2- در آيات فوق سه حالت مختلف از حالات روحى مشركان و گنهكاران ترسيم شده كه در ضمن آن چهار وصف براى آنان آمده است:
نخست اينكه آنها در برابر قطع نعمتها يؤوس يعنى بسيار نااميد، و ديگر اينكه كفور يعنى بسيار ناسپاسند.
و به عكس هنگامى كه غرق نعمت مىشوند، يا حتى مختصر نعمتى به آنها مىرسد" از خوشحالى" دست و پاى خود را گم كرده، يعنى چنان ذوق زده و غرق لذت و نشاط مىگردند كه از همه چيز غافل مىشوند، و اين سرمستى از باده لذت و غرور آنها را به فساد و تجاوز از حدود الهى مىكشاند.
ديگر اينكه فخور يعنى در موقع نعمت بسيار متكبر و خود برتربين و فخر فروش مىشوند.
به هر حال اين صفات چهارگانه همه پديدههايى هستند از كوتاهى فكر و كمى ظرفيت و اينها اختصاص به گروه معينى از افراد بىايمان و آلوده ندارد،