به سخريه مىگرفتند بر آنها فرود آمد! 84- هنگامى كه شدت عذاب ما را ديدند گفتند: هم اكنون به خداوند يگانه ايمان آوريم و به معبودهايى كه شريك او مىشمرديم كافر شديم.
85- اما هنگامى كه عذاب ما را مشاهده كردند ايمان آنها به حالشان سودى نداشت، اين سنت الهى در مورد بندگان پيشين او است، و كافران در آن هنگام زيانكار شدند.
اين آيات كه آخرين آيات سوره مؤمن را تشكيل مىدهد در حقيقت يك نوع نتيجهگيرى از بحثهاى گذشته است، زيرا بعد از بيان آن همه آيات الهى در آفاق و انفس، و آن همه مواعظ لطيف و دلنشين و گفتگو پيرامون معاد و دادگاه بزرگ رستاخيز، منكران لجوج و كافران مستكبر را، با تهديدهاى شديد و توام با استدلال و منطق مواجه ساخته، و پايان كار آنها را به وضوح بيان مىكند.
نخست مىگويد: آيا آنها بر زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از آنها مىزيستند چگونه شد"؟! (أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ).
اگر در اصالت تاريخ تدوين يافته و آنچه بر صفحات اوراق ثبت شده شك و ترديد دارند در اصالت آثارى كه بر صفحه زمين از كاخهاى ويران شده شاهان، از استخوانهاى پوسيده در زير خاك، و از ويرانههاى شهرهاى بلا زده، كه با بيانى رسا ماجراهاى خويش را شرح مىدهند نمىتوانند شك كنند.
" همان كسانى كه از نظر تعداد نفرات از آنها بيشتر، و از قوت و آثارشان در زمين از آنها فزونتر بود" (كانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَ أَشَدَّ قُوَّةً وَ آثاراً فِي الْأَرْضِ).
كثرت نفرات آنها از قبورشان مىتوان شناخت، و قدرت و آثارشان را در زمين از آنچه از آنها به يادگار مانده!